Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstępdoKsięgitrzeciej
39
powietrzezmieniasięwwodę,apotemwodaznowupowracado
powietrza91.
WsposóbniezwykleciekawyEriugenaprzedstawiaoweprze-
mianyzachodzącewświecienaprzykładzieognia,przyokazji
wyjaśniając,dlaczegoowychwódnadsklepieniemnienależy
odczytywaćdosłownie.Gwiazdy,któreznajdująsięnasklepieniu
nieba,mająwprawdzienaturęognia,alesązimne.Niewymaga
tojednakobecnościwódponadsklepieniem,gdyżzimnomoże
należećdonaturyognia,jakwidaćtochociażbynaprzykładzie
kryształu.Ogieńjedyniewówczasdajeciepło,kiedypłonie,
apłonie,kiedyznajdziematerię,którąmożestrawić,wprzeciw-
nymwypadkuzimnojestjegowłasnością.Najsubtelniejszym
rodzajemmateriijesteter,stądpromieniesłoneczneprzechodząc
przezobszareteruniepłoną,gdyżnieznajdujążadnejmaterial-
nejpożywki,idlategoemitująjedynieświatło.Wszystkieciała
niebieskieznajdującesięwtejsferze,ztegosamegopowodusą
zimneiblade92.
PrzyokazjitejdyskusjiEriugenawyłożyłelementyswojego
DsystemuwszechświataD,któryłączyłelementysystemugeo-
iheliocentrycznego93.Jegozdaniemnajbardziejodległąplanetą,
któraznajdujesięwsąsiedztwiesferygwiazdstałych,jestSaturn.
Efektemtegosąsiedztwajestto,żejesttonajbardziejbladaizimna
planeta94.NastępnieidzieSłońce,KsiężyciZiemia,przyczym
Słońcezajmujeśrodkowąpozycjęwświecie,znajdującsięwrów-
nejodległościzarównoodZiemi,jakiodsferygwiazdstałych.
91Por.PPIII,696B,s.289:DDoskonaleotymwiedząci,którzy
-będączaprawieniwstudiachfilozoficznych-rozpoznająwzajemneprze-
chodzenienatur.[Przyczynyzstępująbowiemwelementy,elementy-wciała;
równieżsameciałaprzechodząwsiebienawzajem.Wczasieulewy
powietrzezmieniasięwwodę,awodaponowniezmieniasięwpowie-
trze.]D
92Por.PPIII,697B-C,s.291-293.
93Por.E.vonErhardt-Siebold,R.vonErhardt,TheAstronomyof
JohannesScotusErigena,Baltimore1940,s.31in.
94Por.PPIII,697C,s.293:DWobectegoowaplanetanazwanaimie-
niemSaturna,uważanajestzazimnąibladą,ponieważjestwsąsiedz-
twiesferygwiazdD.
