Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstępdoKsięgitrzeciej
41
ująłwmetaforęsześciudniniepoto,abywskazaćnastępstwo
czasoweposzczególnychdzieł,alebyprzezdoskonałośćliczby
sześćukazaćdoskonałośćBożegodziałania:
Albowiemsześciorakąliczbępierwszychdniiichinteligibilny
podziałodnosimydoprzyczynrzeczystworzonych,azarazem
doichpierwszegoimpetukupierwotnemuukładowitegoświa-
ta.Ato,coStwórcauczyniłnarazijednocześnie,DuchŚwięty
przezprorokawyodrębnia[niewczasie,leczprzezinteligibilne
zróżnicowanie]doskonałościąliczbysześć,abypoprzezmoclicz-
bywskazaćnadoskonałośćBożegodziałania.(ł)Naprzykładjak
głospoprzedzasłowoniewczasie,leczjakoprzyczyna-ponie-
ważzgłosupowstajesłowo,takzjakiejśbezkształtnejmaterii
powstajeuformowaneciało-takizprzyczynwciążniepoznanych
ijakbybezwidzialnejpostaci,dokonałosięjednocześnie,bez
żadnychodstępówczasuczymiejsca,ustanowieniewszystkich
rzeczywidzialnychwformachorazliczbiemiejsciczasów97.
DopierowświetletychustaleńEriugenamożewyłożyćswo-
jąinterpretacjętegofragmentu.Wcześniejstwierdził,żemianem
sklepieniaPismoŚwięteokreśliłoczterypowszechneiproste
elementy,azłożoneznichzmiennerzeczy,podlegającepowsta-
waniuiginięciu,mianemwódpodniebem.Rzeczywistośćma-
terialna,którapowstałazpołączeniatychczterechprostychele-
mentów,możebyćrozpatrywanatrojako.Inaczejsięjąrozpatru-
jepodwzględemmaterii,ainaczejwaspekcieformyjakościowej
isubstancjalnej98.Nieukształtowanamateriajestbowiemczynni-
kiemzmiennościrzeczyorazjejpodatnościnaprzyjęciewszyst-
kichform.Tazmiennośćmateriizostajewpewiensposóbokre-
ślonaiujętawjakieśgranicezasprawąformyjakościowej(for-
maqualitativa).ZdaniemEriugenytaformapowstajezpołącze-
niajakościiilości,ałączącsięznieukształtowanąmaterią,wraz
zniąpodlegastawaniusię,ginięciu,wzrostowiorazinnymfor-
momzmian.Jesttojakbypierwszaforma,którakształtujema-
terięwkonkretne,indywidualneciało.Jeślizmiennośćmaterii
zostaławPiśmieokreślonamianemwódpodniebem,toich
zebraniewjednomiejscewyraŹniesugerujezorganizowanietej
97Por.PPIII,699B-C,s.299.
98Por.PPIII,701A,s.303.
