Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstępdoKsięgitrzeciej
43
istotarzeczyrealizujesięwróżnychjednostkachróżnorako.Zda-
niemEriugenyniewynikatoznaturyrzeczy,leczjestwywołane
przezzewnętrzneokoliczności,przezto,cozachodziDwzwiązku
zsubstancjąD(circasubstantiam),jaknaprzykładróżnicemiędzy
ludŹmiwynikajązodmiennościczasuimiejscanarodzin,ilości
ijakościpożywienia,warunkówbytowaniaitemupodobnych
czynników102.Ponadto,taniezmiennaistotarzeczyjestsama
wsobieniedostępnaludzkiemupoznaniu,amożnajądopiero
poznaćwjejkonkretnychrealizacjach.
Bógwidział,żetowszystko,costworzył,byłodobre.Eriu-
genawykazuje,żeBożewidzeniejestBożymdziałaniem,adzia-
łanie-widzeniem.Bógwidzi,żewszystko,costworzył,jestdo-
bre,boWolaBożamożebyćprzyczynąjedynierzeczydobrych.
Wszystkierzeczyistniejąisądobrejedyniewtejmierze,wjakiej
uczestnicząwjedynymsubstancjalnymDobru103.
Tendzieństwarzaniakończysięprocesempowstawania
zziemiroślinzielonych:trawdającychnasiona,drzewrodzących
owocewswoimgatunku,któresąbrzemiennenasionami(por.Rdz
1,11-12).TenbiblijnyfragmentEriugenaodczytujejakoustano-
wieniewśródprzyczynprymordialnychDmocynasiennejD(vis
seminum),czylimocynależącejdotejspecyficznejformysubstan-
cjalnej,jakąjestdusza.Toonabowiemkierujerozwojemnasion,
atemu,cosięnarodziłowmiejscuiczasie,nadajewzrostipie-
lęgnuje.SłowaPismaŚwiętegoetfactumestitasygnalizująprzej-
ścietejmocyzobszaruprzyczynprymordialnychwdziedzinęform
ikształtówzmysłowych,którerealizująsiędziękinarodzinom104.
formajestjednawewszystkich,awszystkiesąwjednejianiniemnoży
sięonawrzeczachmnogich,aniniezmniejszasię,kiedyzostałyone
usunięte.Naprzykładowaforma,którąnazywasięczłowiekiem,niejest
większawnieskończonejmnogościnaturyludzkiejwjednostkowych
formachniżwtymjednymipierwszymczłowieku,któryzostałstwo-
rzonyjakopierwszyjejuczestnik;niejestteżmniejszawnimniżwe
wszystkich,którychciałazniegopochodzą,leczwewszystkichjestjedna
itasamaiwewszystkichjestwrównymstopniucała,nieprzyjmując
wżadnymjakiegośzróżnicowaniaczyniepodobieństwaD.
102Por.PPIII,703B-C,s.311.
103Por.PPIII,704B-C,s.313.
104Por.PPIII,704C-705A,s.313-315.
