Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WSTĘPDOKSIĘGIPIĄTEJ
1.JANSZKOT–ŻYCIEIDZIEŁO
JakożeodwydaniapierwszychtomówPeriphyseonuwpolskim
przekładzieupłynęłokilkanaścielat(Kęty2009,2010,2012),
wydałomisięsensownewtymmiejscu,napoczątkuostatniego
tomu,ponowneprzywołaniekilkunajistotniejszychinformacji
natematżyciaidziełaEriugeny.
JanSzkot,myśliciel–jakwskazujejegoimię–pocho-
dzącyzIrlandii,którawewczesnymśredniowieczuzwanabyła
Szkocją
1
,określanybyłtakżepleonastycznieEriugeną,czyli
tym,ktourodziłsięlubpochodziłzEriu,czyliIrlandii.Topołą-
czenie:SzkotEriugenaupowszechniłosięodczasuoksfordzkiego
wydaniajegopismwroku1681przezTomaszaGale’a.Wydaje
sięjednak,żeintencjeGale’abyłyinne:wywodziłonbowiem
przydomekEriugenaodangielskiegomiasteczkaEriuven,utrzy-
mująctymsamym,żeJanSzkotbyłAnglikiem
2
.Niebyłoto
jedynenieporozumienie,którezawdzięczamyGale’owi,oczym
jeszczewspomnę.
Dzisiajuczeniniemająwątpliwości,żemiejscemuro-
dzeniaJanabyłaIrlandiazpoczątkuIXwiekuiżewłaśnietam
zdobyłonznajomośćgreki,egzegezybiblijnejiwstępnąbiegłość
wsztukachwyzwolonych,nawetjeśliumiejętnościtezostałyzna-
czącoudoskonalonewczasiepobytunaKontynencie,wsposób
szczególnydziękikontaktomzeszkołąkatedralnąwLaon
3
.
Niesąznaneokoliczności,wjakichJanSzkotopuściłIrlandię
iprzybyłnadwórkaroliński.Wiadomo,żerozpocząłścieżkę
1Por.J.Strzelczyk,IroszkociwkulturześredniowiecznejEuropy,
Warszawa1987,s.11,298.
2Por.A.Kijewska,Wstęp,w:Eriugena,Periphyseon.Księgapierwsza,
Kęty2009,s.18.Por.T.Gale,Praefatio,PL122,95B.
3Por.A.KentigernSiewiers,Eriugena’sIrishBackground,w:ACom-
paniontoJohnScottusEriugena,wyd.A.Guiu,Leiden–Boston2020,
s.9–30;J.J.Contreni,TeCathedralSchoolofLaonfrom850–930.Its
ManuscriptsandMasters,München1978,s.84–86.
