Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WstępdoKsięgipiątej
7
natematpredestynacji,dyskusji,którąwywołałokontrowersyjne
dziełomnichaGottschalkazOrbaisz848roku.Gottschalk,po-
wołującsięnatekstyśw.Augustyna,głosił,iżistniejepodwójna
predestynacja,wynikającazBożejprzedwiedzy:Bógwybranych
przeznaczadozbawienia,apozostałych–napotępienie.Takie
stanowiskomiałokatastrofalneskutkidlanauczaniachrześci-
jańskiego,dlategowspórzGottschalkiemzaangażowałysięnaj-
większeówczesneteologiczneautorytety,jakbiskupMoguncji
HrabanMaur,Hinkmar,arcybiskupReims,ParduluszLaon,
PrudencjuszzTroyes,czyRatramnuszCorbie
9
.Postanowiono
włączyćwtędyskusjęmistrzaszkołypałacowej,Eriugenę,ale
jegointerwencja,mimoiżzdecydowanieodrzucałonideępo-
dwójnejpredestynacji,wzbudziłakontrowersjęrównieburzliwą
jakdziełojegoadwersarza,przedewszystkimprzezzaprezen-
towanetamnowatorskiepodejściedoomawianegoproblemu
10
.
OponenciEriugenydoprowadzilidopotępieniajegodziełana
synodziewWalencjiw855rokuiwLangresw859,cospowo-
dowało,iżdoimieniaJanaSzkotaodnoszonosięodtądzdużą
doząpodejrzliwości,atakasytuacjamiałaznaczącywpływna
dośćograniczonąrecepcjęjegotwórczości.
PatronJanaSzkota,królKarolŁysy,wnukKarolaWielkie-
go,nieodwróciłsięjednakodnieszczęsnegouczestnikasporu
opredestynacjęipowierzyłmuinne,niezwykleważnezadanie,
amianowicieprzygotowanieponownegołacińskiegoprzekładu
pismDionizegoAreopagity(tzw.CorpusDionysiacum/Areopagi-
ticum).ZbiórpismprzypisywanychDionizemuAreopagicie,te-
mu,któregośw.PawełnawróciłmowąnaateńskimAreopagu
(por.Dz17,16-34),dotarłynałacińskiZachódwroku827jako
9Por.M.Cappuyns,JeanScotErigène.Savie,sonoeuvre,sapensée,
Louvain1933,s.102in.;A.Kijewska,Eriugena’s(Depraedestinatione’:
theProjectofRationalisationofFaithanditsCritics,nRocznikiFilozo-
ficzne”65l3(2017),s.72in.
10Por.M.Michałowska,SpóropredestynacjęwRenesansieKaro-
lińskim.„Depraedestinatione”JanaSzkotaEriugeny,nEtyka”37(2004),
s.49–68.
