Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Przesłankiirozwiązaniamodelowe
państwafederalnego
1.1.Istotapaństwafederalnego
Pojęciepaństwajestdefiniowanewieloznacznie.Trudnościznalezieniajednoli-
tej/jednoznacznej/zunifikowanejdefinicjiwynikajązdwóchprzyczyn:szerokiego
polaznaczeniowegoiróżnychdyscyplin,wramachktórychpróbowanoustalić
jegoistotę(szerzejzob.[Sagan,Serzhanova2010,s.31-38;Społeczeństwo…2003,
s.195-197]).Wdefinicjachkładzionyjestnacisknaróżneelementywyróżniające
państwoodinnychwspólnotludzi.WedługWielkiejencyklopediiPWN,państwoto
strukturaorganizacyjnaspołeczeństwa,porządkującazapomocąaparatuadmini-
stracyjnegodziałaniajednostekigrupnapodstawienormprzezsiebieustalanych
[WielkaencyklopediaPWN,t.20,2001,s.253].Współcześniepaństwotopodsta-
wowepojęciepolityczno-prawne,zapomocąktóregomożnaopisaćmodelustro-
jowyiprawnyżyciapewnejwspólnotynaokreślonymterytorium,gdziemożemy
wyróżnićsuwerennąwładzę.
Państwojestpodstawowąformąorganizacjiżyciapolitycznegospołeczeństwa
naokreślonymterytorium.Podstawowymkryteriumzróżnicowaniapaństwjest
jegoforma,któramożebyćokreślananapodstawietrzechkryteriów:
•formywładzy–strukturacentralnychorganówwładzy,monarchialubrepublika,
•reżimupolitycznego–zasady,metodyiśrodki,zapomocąktórychaparat
państwowysprawujewładzę,
•ustrojuterytorialnego–państwaocharakterzeprostym(unitarne)izłożonym
(federacjeikonfederacje).
Wzdecydowanejwiększościprzypadkówformywładzywpaństwachwspół-
czesnychzbudowanesąnazasadzietrójpodziałuwładz(rys.1.1)[Sagan,Serzha-
nova2010,s.88].Zakładaonatrzyodrębnesferydziałalnościwładzpaństwo-
wych–ustawodawczą,wykonawcząisądowniczą.Władzetesąrównoległe,
równoprawneiwzajemniesięhamujące.
Modeleustrojowepaństwamożnapodzielićwedługróżnychkryteriów.
Zewzględunacharaktersystemupolitycznegowyróżniasięmodele:
•demokratyczne,
•częściowodemokratyczne,
•autokratyczne.
