Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
przykłademmiałbyćjedentylkodramaturgangielski:
Idalej,niechnamwolnobędziewykluczyć[zdobrego,wedle
autora,teatruuwznioślającego]ówproduktrozrzedzonego
ibsenizmu–sztukęproblemową.Takiepostępowaniemożesię
wydawaćdziwne,albowiemzwykliśmysłyszećoklaskidlatakich
sztukzaichwielkąsiłęnauczanianadzisiejszejscenie.Takjednak
odżywatylkostarybłąd.Teoria,żesztukapowinnauczyć,dawno
zostałaodrzucona.AniSofokles,aniShakespearenigdyniestarali
sięwskazywaćmorałów.Ichzadaniembyłouwznioślenie.Dlatego
teżwichrękachnawetnieprzyjemnaintrygadziękimetodzie,jaką
jątraktują,stajesięczymśdobrym.WdramatachpanaPinero[22]
wręczprzeciwnie,uwzniośleniemasięzanic.Wszystkopoświęca
sięnarzeczzaszczepianiajakiejśzużytejzasady.Niemniejjednak
naukapiątegoaktujestzaledwiesmutnąnaprawąponiżającego
efektupozostałychczterech.Autordoradzacnotę,jegosztukauczy
występku[23].
PróczdosłownegostwierdzeniazgubnegowpływuIbsena
najprawdopodobniejtenwłaśniefragmentzbudziłżywiołowysprzeciw
Joyce’a,gdyżjegoDramatażyciejestwdużejmierzeobronąnowej
dramaturgii,któranierzadkokrytykowanabyławkręgach
akademickich[24].WtekścieJoyce’ałatwodostrzecwyraźne
nawiązaniadotegoreferatu,któryjednakbyłtylkoprzyczyną
akcydentalną,aniewłaściwąprzyczynąsprawcząiformalną,byużyć
tuterminologiiStagiryty.TekstJoyce’aopierasiębowiemnajego
własnej,choćoczywiściemocnoinspirowanejlekturamiArystotelesa
iWagneraitp.,koncepcjidramatu,wświetlektórejuzasadniawysoką
pozycjęnowejdramaturgiiwrodzajuIbsenaczyYeatsa(ipodtym
względemznacznieprzewyższatekstClery’ego,któryjestprostą
argumentacjązatezą,żedramatpowinienuwznioślać).Pierwsze
sformułowanietejżekoncepcjipojawiasięwcześniej,wtekście
zatytułowanymRoyalHibernianAcademy.Eccehomopoświęconym
obrazowiMunkácsy’ego.Tematykategotekstuwskazuje,żeniebył
onraczejwypracowaniem(jakwcześniejszeznanenamtekstyJoyce’a)
imógłbyćnapisanyzintencjąjegopublikacji[25].
