Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Najbardziejfilozoficznymelementemrozumieniadramatu
uwczesnegoJoyce’ajestwyrażonawobuwspomnianychtekstach
idea,wedlektórejdramatjestczymś,coistniejeniezależnieodjego
konkretnegoupostaciowaniawkonkretnymdzielesztuki.Owa
niezależnośćjesttakdalekoposunięta,żeniewiążedramatunietylko
zpojedynczymdziełemsztuki,aleiniełączygozjednymtylko
rodzajemsztuki.Dramatzatemmożeznaleźćswójwyraznietylko
nadeskachsceny,aleinapłótnielubwmuzyce.
WedleAubertaowo„rozszerzeniepojęciadramatujestwyraźnie,
anawetwdużymstopniu,inspirowaneHeglowskąEstetyką”[26]
iniestetytęinterpretacjęprzejmujeniemałokomentatorów,niezadając
sobietrudujejweryfikacji[27].Treściowepodobieństwoodczytu
DramatażycieifragmentówWykładówzestetykiHegla,któremiały
byćrzekomąinspiracjąmłodegoJoyce’a,jestbardzonikłe[28],ijeśli
wogólecośjełączy,toprzedewszystkimto,coobajzaczerpnęli
zArystotelesa.Samaideaszerokorozumianegodramatupojawiasię
przecieżwPoetyceArystotelesa,dlaktóregodramatniejestkwestią
scenicznegowystawienia:„Tragediaposiadaprzecieżswąmoc
oddziaływanianawetbezwystawienianascenieibezudziałuaktorów”
[1450b][29].IczytanyprzezJoyce’aStagirytawracadotegonieraz,
twierdząc[1462a],żewartośćtragediiobjawiasięjużprzyczytaniu,
bezgestówaktora,acowięcejosiągnięcieefektu,jakimawywierać
tragedia,niepotrzebujejejwystawienia:„Fabuładramatycznapowinna
byćbowiemtakułożona,abynawetnieoglądającsztukiwteatrze,
słuchaczodczuwałtrwogęilitośćwwynikusamegorozwojuzdarzeń”
[1453b].Niemaprzytymżadnychprzesłanekczyinformacji
wskazującychnato,byJoyceczytałHeglalubheglistów,tymbardziej
żesamHegel,którytakmiałzdominowaćmyślenieIrlandczyka,akurat
wtympunkcieodchodzizupełnieodArystotelesaisamegoJoyce’a:
Przy
czytaniu
lub
odczytywaniunagłos
dzieładramatycznego
trudnostwierdzić,czyjesttoutwórtegorodzaju,którynascenieteż
