Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
odBibliistanowiostatnią,daremnązresztą,próbęocaleniareligii–
daremną,boniszczącąautorytetBiblii,awięctakżewidzialną
ipoznawalnąwładzęBoganaziemi.„Religianiedlategojest
prawdziwa,żenauczalijejewangeliściiapostołowie;toraczejoni
nauczalijejdlatego,żejestprawdziwa”.Skoroprawdareligijnajest
wcześniejszaodBiblii,toznaczy,żeniejestjużobiektywnie
pewna,
lecz
należy
jej
szukać.
Ta
oświeceniowa
wersja
pietystycznejreligijnościniszczyzarazemsampietyzm.Rzeczą
nowąniejesttutajakcentpołożonynawewnętrzność,aleto,
że
wewnętrzność
zostaje
przeciwstawiona
zewnętrznej
rzeczywistości.
TakwięchistoriapojawiasięwdzieleLessingawdwóch
odmiennychkontekstachznaczeniowych.Popierwsze,jestona
wiecznym
poszukiwaniem
prawdy;
rozpoczyna
się
wraz
zosiągnięciemdojrzałościprzezczłowieka,alepozatymjej
horyzontjestnieograniczony.Powtóre,historiajestnauczycielką
ludzkości,alewrazzosiągnięciemprzezczłowiekadojrzałościstaje
sięzbyteczna,ajejrolasiękończy.Pierwszeznaczeniepozwala,
abyczłowiek,kiedyjużstaniesięświadomwłasnegorozumu,dał
począteknowejhistorii.Towłaśnieznaczenieodgrywazasadniczą
rolęwMendelssohnowskiejinterpretacjimyśliLessinga.Jednakdla
Lessinga
owa
ustanawiana
od
nowa
historia
jest
mocno
zakotwiczonawprzeszłości.Przeszłośćkierowanaprzezautorytet
jest
przecież
nauczycielką.
Człowiek
dopiero
co
osiągnął
pełnoletność–dziękinaukomudzielonymmuprzezBoga.Dojście
człowiekadopełnoletnościoznaczapoczątekdrugiejhistorii,która
różnisięodpierwszejtym,żechoćniewyrzekasięwszystkich
celów,toumieszczakażdycelwnieokreślonejprzyszłości–prawda
bowiemjestcelemosiąganymtylkoprzezprzybliżenieiwokresach
rosnącejdoskonałości.Takoncepcjadziejówróżnisięwzasadniczy
sposóbodteoriiprzedstawionejwWychowaniurodzajuludzkiego.
Nieoznaczabynajmniejsekularyzacjichrześcijaństwa–iniemoże
oznaczać,gdyżprawdajestwniejzastrzeżonatylkodlaBoga[5]–
leczraczejodsamegopoczątkuzwracasięwyłącznieku
człowiekowi;przesuwaprawdęjaknajdalejwprzyszłość,ponieważ
zajęciziemskimisprawamiludziewcalenietroszcząsięoprawdę.
