Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
1.Pismojakowizualnysystemkodowaniainformacji
wKarii(IIw.)odtworzonopoglądypierwszychpitagorejczyków,którzyze-
stawialijęzykimuzykę,postrzegającjejakojedność.Posługiwalisięonina-
stępującymschematem:
Język
głoski
sylaby
rzeczowniki,czasowniki
Muzyka
dźwięki
interwały
harmonie.
Kratylos,uczeńHeraklitazEfezuinauczycielPlatona,zdajesięjużod-
różniaćgłoski(stoicheia)odliter(grammata)inazwliter(np.alpha),atakże
samogłoski(pfoneenta)odspółgłosek(aphona)igłosekniemych(aphthonga)
(Diringer1972:444).Podejmowanowięcjużwstarożytnościrefleksjenad
językiemirelacjąjegowersjimówionejwstosunkudopisanej.Oileobecnie,
powieluwiekachwspółwystępowaniamowyipisma,istniejesilnieukształ-
towanapraktykawkoordynowaniudźwiękuiznakugraficznego,łączeniu
wpojęciuwyrazuwyobrażeńwzrokowychzesłuchowymi,otylejednaknie
jesttokwestiawrodzona,alewykorzystanieosiągnięćumysłowych,doktó-
rychjaktwierdziJosephVendryesnasiodlegliprzodkowiedoszliwrezul-
taciedługiegobłądzeniapoomacku:
[…]zanimludziezaczęlipisaćwyrazami,zapisywalipojęcia.Początkowodla
oznaczeniaprzedmiotówużywanoobrazu.Tozastosowanieobrazuniezostało
jednakodrazuwynalezione.Zakładaono,żeczłowiekzdobyłświadomośćinte-
lektualnejwartościznakugraficznego(Vendryes1956:293).
Wprzeciwieństwiedomowy,którabyłapierwszyminaturalnymsposo-
bemporozumiewaniasięczłowieka,zapisbyłwtórny.Odnosiłsiędożywego
słowaiwymagałopracowaniasystemukodowania.Wwynikuprzekształceń
doprowadziłdoanalizyipodziałuwyrazunamniejszeelementy,ułatwiając
wtensposóbprocesutrwaleniatreścizapomocąpisma,któregoDostatnim
udoskonaleniem”byłalfabet(Vendryes1956:306).Końcowestadiumewolu-
cjipismazostałopoprzedzonestadiumpismasylabowego,cowynikłozpotrze-
byoznaczaniasamogłosekbezzwiększanialiczbyznakówiwefekciedopro-
wadziłodopowstaniaalfabetu.Pismorozwijałosięwkierunkumaksymalnej
użytecznościiwygody.Alfabetumożliwiłzapisaniewszystkiego,oczymmożna
byłopomyślećicomożnabyłowyrazićwjęzyku,istałsięnatyleuniwersal-
nymnarzędziem,żeniebyłopotrzebydalszychposzukiwań.Sposobykodo-
waniaznaneludziomprzedjegopojawieniemsiębyłyobciążonerozmaitymi