Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
I.HeinrichBöll-pisarziczłowiek
martwy,leczjegorolaniezostałajeszczewpełnizrozumiana”.Greiner
podkreślił,żemanamyśli„znaczenieliterackie,niepolityczne”,którego
przecieżniesposóbzakwestionować.
Powyższątezęnależybezwątpieniarozważyć.CytowanaopiniaRei-
cha-RanickiegowskazujenakoniecznośćujęciapolitycznejroliBöllawy-
łączniejużwwymiarzehistorycznym;dziś„aktualnesąinnetematy”.
TąkonstatacjątakżeBurkhardMüllerudowadnia„śmierć”Bölla,tzn.
jegodomniemanąnieprzydatnośćdlateraźniejszości.Przekonanieobu
tych„wielkichkrytyków”jestzupełniereprezentatywne,nawetpozor-
nieodmiennegłosytopotwierdzają.GregorDotzauerpisze:
Banalniebrzmiokreślaniegomianemdzieckaswejepoki,którymjako
lewicowykatolikfaktyczniebyłiktóregosłownictwoorazpolemikitopo-
twierdzały.Ułatwiatobyćmożedostrzeżenie,żezatymwszystkimintegral-
naosobowośćzabieragłosprzeciwkonieprzeniknionemusystemowi.Przy-
najmniejtasiłanadalinspiruje3.
Możnazgodzićsięwznacznymstopniuzdruzgocącąopiniąoliterac-
kiejjakościBöllazamanifestowanąprzezRobertaGernhardtaw1994
rokuwczęstocytowanymodtamtejpory4czterowierszu:
Bölljakoczłowiekbyłnaprawdęwspaniały.
wtedyzgadzałysiępoglądyikasa.
Byłbynajlepszywswymgatunku,
gdybyniejegopowieści5.
NieliczącwcześniejszegoGernhardta,przedstawiamopiniepocho-
dzącezobecnejdekady.Trudnodostrzecwnichoznakidystansu,jaki
dzielinasodczasużyciaBölla.
LuiseChecchincytujew„SüddeutscheZeitung”słowazartykułu
SiegfriedaLenza,któryukazałsiępośmierciBöllaw„Spieglu”w1985
roku:
3G.Dotzauer,EineStimmefürdasHierundHeute,„DerTagesspiegel”,16.07.2010,
http://www.zeit.de/kultur/2010-07/heinrich-boell-todestag(dostęp:28.02.2018).
4Najbardziejnietaktownyelementw„SüddeutscheZeitung”,16.07.2010,wzbiorze
zdjęćupamiętniających25.rocznicęśmierciBölla,podnagłówkiem„Istotawyższa,
którączcimy”zdjęcie„LewKopielew,GünterGrassisynowieHeinrichaBöllaniosą
trumnępisarza19lipca1985roku”opatrzonekomentarzemwpostaciwierszaGern-
hardta,http://www.sueddeutsche.de/kultur/-todestag-heinrich-boell-ein-hoehers-wesen-
das-wir-verehren-1.974935(dostęp:28.02.2018).
5J.Drews,DichterbeschimpfenDichter,Zürich2006.
