Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.PRZEGLĄDPIŚMIENNICTWA
RocznaprodukcjasurowcazielarskiegowPolsceszacowanajestnaok.
20-22tys.tsuchegomateriału9zczego80%pochodzizuprawgłówniepolo-
wych9apozostałe20%jestzbieranezestanunaturalnego.Produkcjaroślinlecz-
niczychiprzyprawowychwkrajuzajmujepowierzchnięok.30tys.ha.
Wuprawieznajdujesięobecnieprawie70gatunkówroślinleczniczych9przy
czymliczbatawostatnichlatachwzrasta.WPolscenadużąskalęuprawiasię
rumianekpospolity(MatricariachamomilleL.)9kminekzwyczajny(Carum
carviL.)9koperwłoski(FoeniculumvulgareL.)9kozłeklekarski(Valeriana
officinalisL.)9lubczykogrodowy(LevisticumofficinaleL.)9majeranekogrodo-
wy(OriganummaioranaL.)9melisęlekarską(MelissaofficinalisL.)9miętę
pieprzową(MenthapiperitaL.)9szałwięlekarską(SalviaofficinalisL.)oraz
tymianekpospolity(ThymusvulgarisL.)icząberogrodowy(Satureiahorten-
sisL.)[Jambor2007].Właściwościleczniczeiaromatycznetymiankupospoli-
tegoicząbruogrodowegosprawiają9iżgatunkiteobokbazyliipospolitejima-
jerankuogrodowegocorazczęściejuprawiasiętakżepodosłonami.Zaintereso-
waniesurowcamizielarskimiwzrastazewzględunacorazszerszewykorzysta-
nieichjakoskładnikówherbatziołowych9suplementówdiety9atakżenatural-
nychdodatkówdożywności.Surowcezielarskiezawierajązwiązkifenolowe9
któremająkorzystnywpływnazdrowieczłowieka.Kwasyfenolowe9flawony
orazwitaminaCmajądziałanieantyoksydacyjne9chroniąprzedwolnymirodni-
kami9mikroorganizmami9aletakżeprzedmiażdżycą9rakiemizaćmą.Przeciw-
działająchorobomserca9układukrążeniaizakrzepicy9zapobiegajązwężaniusię
tętnic9uszczelniająnaczyniawłosowate[Gulluceiin.20039Baydariin.20049
Bezićiin.20059Razzaghi-Abyanehiin.20089Mihajilov-Krsteviin.2010a9
Mihajilov-Krsteviin.2010b9MahboubiiKazempour2011].Ponadtoinneskład-
nikisurowcówroślinnych9jakbłonnik9kwasfoliowy9chlorofilina(związekpowsta-
jącywwynikuhydrolitycznegoodszczepieniafitoluodchlorofilu)mająochronne
działaniewwieluschorzeniachnowotworowych[SzajdekiBorowska2004].
Roślinyprzyprawowestosowanesąnajczęściejwstanieświeżymlubpo
wysuszeniu[Martyniak-Przybyszewska2001].Przyprawyświeżesąbardziej
wartościoweodsuszonych9gdyżzawierająwitaminy(wtymznaczneilościwi-
taminyC)iniezmniejszonąilośćolejkóweterycznych.Właściwościlecznicze
olejkóweterycznychsąróżnorodne.Niektórepoprawiająukrwienieskóry9inne
natomiastposiadająwłaściwościdezynfekujące9antyseptyczne9tonizująceoraz
9
