Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Krytykakapitałuspołecznego
39
znaczenietakichpojęćjak:terytorium,stowarzyszenieiobywatelstwo.Nowe
technologiewspierająrenesansobywatelskości(Shapiro2002).
Pomijaniezagadnieńdotyczącychwładzyipolitykioraznadmiernakoncen-
tracjauwaginażyciustowarzyszeniowympowodują,żetokapitałspołecznyjest
traktowanyjakśrodek,którymazastąpićjęzykrasy,klasyipłci(Navarro2002,
s.430).Wkonsekwencjiwykorzystaniemodnego(buzzword)iuniwersalnego
określeniapozwalałatwiejdotrzećdoświadomościiportfelitych,którzymają
władzęidecydująopodzialeśrodków(Fischer2005,s.157).Nierzadkostajesię
onrównieżnarzędziemobwinianiaofiar(victim-blaming)poprzezwskazanie,
żenp.biednychludzidotykajądolegliwościzdrowotne,ponieważniepoświę-
cająwystarczającowieleenergiinaaktywnośćwspołecznościach,wktórychżyją
(MuntaneriLynch1999).
IgnorowanieczynnikówkontekstowychjestczęstymzarzutemstawianymPut-
namowi.JakzauważaAmyFried,chociażniejednokrotnieodwoływałsięwswo-
ichrozważaniachdodeTocqueville)a,tojednakbłędnieodczytałjegoprzesłanie.
Wniewystarczającymstopniuprzykładawagędokwestiinierówności.Nielekce-
ważyich,wskazującchociażby,żeedukacjajestjednymzelementówdecydującym
omiejscuwstrukturzeklasowejiopozycjiekonomicznej.Niedociekajednak,
wjakisposóbdzisiejszenierównościodzwierciedlonewprocesieuczestnictwa
politycznegoisytuacjigospodarczejAmerykanówmogłybyobniżaćskuteczność
działańpolitycznychlubprowadzićdopolitycznejapatii(Fried2002,s.29).Nie
zajmujesięrównieżkwestiamidynamikistrukturalnej-wjegoopracowaniach
brakujeklarownychrozważańnatemattego,wjakisposóborganizacja,struktura
ipowiązaniawspółczesnychinstytucjispołecznychipolitycznychwpływająna
zaangażowaniejednostekwdziałaniaocharakterzeobywatelskim(tamże,s.22).
Brakujetutajrefleksjinadczymś,coMichaelWalzer(1992,s.102-103)nazywał
nparadoksemspołeczeństwaobywatelskiego”
.Przyjmujesiębowiem,żespołeczeń-
stwoobywatelskiejestniezależneodpaństwalubprzeciwstawiasięmu.Tymczasem
ndemokratycznespołeczeństwoobywatelskiewymagapaństwademokratycznego,
asilnespołeczeństwoobywatelskiepotrzebujesilnegoiodpowiedzialnegopaństwa”
.
Faworyzowanietylkojednegokierunkuzależności-odspołeczeństwaobywatel-
skiegodopaństwa-powoduje,żestudianadkapitałemspołecznymwydająsię
powracaćdospołeczno-kulturowegodeterminizmu,spychającdziałaniapaństwa
iorganizacjipolitycznychnapozycjezmiennychzależnychlubpośredniczących
(Skocpol2008,s.117).Putnampostrzegawięcpaństwojakopodmiotegzogenny,
podważającroleodgrywaneprzezciałaiinstytucjepolitycznewkształtowaniukon-
tekstudlastowarzyszeniowejaktywności.Skutkujetowykluczeniemichzprocesu
kreowaniakapitałuspołecznego(Tarrow1996,s.395).
DlaPutnamaerapostępowa(progressiveera)wStanachZjednoczonychna
początkuXXw.,charakteryzującasięzwiększeniemaktywnościobywatelskiej,była
