Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.2.Krytykakapitałuspołecznego
35
zastosowaniewróżnorodnychinterwencjachocharakterzespołecznym,politycz-
nymczygospodarczym.
DefinicjikapitałuspołecznegosformułowanejprzezPutnamazarzucanotau-
tologiczność;ipowiązanyzniąbrakklarownościwwyjaśnianiumechanizmów
przyczynowo-skutkowych.Kapitałspołecznyrozumianyjakozaufanie,normy
isiecispołecznemożebyćzarównoprzyczyną,jakiskutkiemzaangażowaniaoby-
watelskiego,jakościinstytucjipolitycznychczypoziomurozwojugospodarczego.
Definicjałączyzesobąróżneaspektyżyciaspołecznego,którenietworząjednego
wymiaru,leczsąpowiązaneprzyczynowo.Okazujesię,żeproblemtenniepojawia
siętylkonaetapiekonceptualizacji.Związekpomiędzyzmiennymi,którePutnam
wiążewjednejdefinicjikapitałuspołecznego,niejestwspierany,legitymizowany
przezrezultatyanalizempirycznych.Jeślikonceptkapitałuspołecznegozakłada
silnepowiązaniapomiędzyjegoelementami,totakichpowiązańnapróżnoszukać
wanalizowanychdanych(Fischer2005,s.165).Namocyproponowanejdefinicjinie
sposóbrozstrzygnąć,czysiecispołecznebudowanenapodstawiezaufaniaprowadzą
dowyłonieniasięskutecznychwspólnot,czytoefektywnewspólnotytworzątakiego
rodzajuwięzispołeczne(Durlauf1999,s.3).Niewiemyzatem,czykapitałtenjest
ninfrastrukturą”lubzawartościąrelacjispołecznych,specyficznymnmedium”
,czy
samymnprzekazem”
,efektemtychpierwszych(Woolcock1998,s.156).
TautologicznośćdefinicjijestkonsekwencjąprzyjęciaprzezPutnamadwóch
analitycznychzałożeń.Popierwsze,swojewnioskowanierozpoczynaodopisywania
efektuiposzukiwaniawsteczprzyczynobserwowanegozróżnicowania.Podrugie,
próbujewyjaśnićwszystkieobserwowaneróżnice,comożeskutkowaćpowierz-
chownościąipomijaniemistotnychczynników.Wrezultaciewyjaśnieńtychnie
możnapoddaćweryfikacjiwodniesieniudoprzesłanekinnychniżprzyjęte(Portes
1998,s.20).Jeślizałożymynp.,żenaszemiastojestnobywatelskie”
,tojesttoznak,
żeposiadaelementy,któretęobywatelskośćkreują.Jeśliniejestobywatelskie,
tozpewnościątakichcechnieposiada(PortesiLandolt1996,s.21).Definiowanie
kapitałuspołecznegowkategoriachpożądanychefektówpowoduje,żetrudnogo
;
Linzaznacza,żetautologicznądefinicjąposługiwałsięrównieżColeman.Jeśliprzyjmiemy
zanim,żekapitałspołecznytokażdystrukturalno-społecznyzasób,któryułatwiajednostce
osiąganiekonkretnychzyskówwwynikuokreślonychdziałań,totakifunkcjonalnypunkt
widzeniapozwalazidentyfikowaćkapitałspołecznytylkowtedy,kiedydziałaijeślidziała.Ten
związekprzyczynowy(pomiędzykapitałemspołecznymiskutkami,doktórychprowadzi)można
wyjaśnićtylkonapodstawiejegoefektów.Inaczejpisząc,jeśliniebędziemożliwezidentyfikowa-
nieefektówdziałaniakapitałuspołecznego(lubinwestowaniawniego),toniemożliwerównież
będziestwierdzeniejegowystępowania(Lin2004,s.28).WtórujemuAlejandroPortes(1998,
s.6),pisząc,żesystematycznepodejściewymagarozróżnieniatrzechaspektów:1)posiadaczy
kapitałuspołecznego(roszczącychsobieprawodoniego),2)źródełkapitałuspołecznego(pod-
miotówzgadzającychsięnateroszczenia)oraz3)zasobów.
