Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Multicentrycznośćjakoparadygmatwspółczesnychsystemów...
19
wertykalnybądźhoryzontalnysposób,gdyżonewspółcześniezastępowaneprzez
tzw.cyrkularnąlubzapętlonąhierarchięnorm8.
Należyzauważyć,żechoćzjawiskomulticentryzmusamowsobieniedeterminujeko-
lizjinorm,toniewątpliwieryzykotakichkolizjiwukładziemulticentrycznymjest
większeniżwukładziemonocentrycznym9.Chodzitutajnadewszystkooaspektsto-
sowaniaprawa,którywiążesięzesporamikompetencyjnymi,czyliowzajemnąrywa-
lizacjęwielucentrówdecyzyjnychwystępującychnawyróżnionychpowyżejpłaszczy-
znach.Multicentrycznośćwymagabowiemzaakceptowaniafaktu,żeorganyzewnętrz-
newzględemkrajowychmogąwsposóbwiążącypodejmowaćskutecznedecyzjedo-
tyczącestosowaniaiinterpretowaniaprawanatereniedanegokraju.Innymisłowy,
wzwiązkuzprocesemintegracjieuropejskiejwwymiarzeprawnym,chociażmamydo
czynieniazjednymporządkiemprawnymokreślonegopaństwaczłonkowskiego,to
jednakmaoncharaktermulticentrycznywtymsensie,żewjegoramachdochodzido
podziałukompetencjiquoadusummiędzyorganykrajoweiunijne10.Stosowanieprawa
unijnego-wmyślzasadydualizmu-odbywasięnadwóchpłaszczyznach:krajowej,
gdzieprocesutegodokonująwedługautonomicznychprocedursądypaństwczłon-
kowskich,iponadnarodowej,zudziałemTrybunałuSprawiedliwościUniiEuropej-
skiej.
Trzebaprzytymzaznaczyć,żetowłaśniesądykrajowestosująprawounijnewkon-
kretnychiindywidualnychprzypadkach-wewspomnianychtzw.sprawachunijnych.
ToonezatemorganaminajbliższymicodziennościprawnejobywateliUniiizapew-
niająjednostkomochronęichprawiroszczeńwynikającychzprawaunijnego.Ztego
powodusędziówkrajowychokreślasięnierazmianemnpierwotnychsędziówunij-
nych”(primaryEuropeanjudges).Sądykrajowebezpośredniostosująniektóreposta-
nowieniaprawaunijnego(wszczególnościunijneprawopierwotneirozporządzenia),
wzgodziezprawemunijnyminterpretująustawodawstwokrajowe,awpewnychsy-
tuacjachopierająswojewyrokinawetna,mającychmiećzzasadyskutekpośredni,
zapisachunijnychdyrektyw.WefekcierównieżijepróbujesięzaliczaćdosądówUnii
Europejskiej,chociażjużmożenietylesensustricto,ilelargo.
Sądoweorganyunijnenatomiastwłaściwewyłączniewsprawachokreślonychprze-
pisamitraktatowymi,aprzezswojecaselawtworząstandardystosowaniaprawadla
siebiesamychoraznapotrzebysądówkrajowych.Zasądystricteunijnenależałoby
uważaćTrybunałSprawiedliwości,Sądoraztzw.sądywyspecjalizowane,którewszyst-
kierazemokreślanemianemTrybunałuSprawiedliwościUniiEuropejskiej.Przed
8M.vandeKerchove,F.Ost,LegalSystem...,s.69.F.Ostuważa,żezapętlonahierarchiatointerakcja
międzypoziomami,wktórejrelacjezachodząwewszystkiestrony,tj.poziomnajwyższyskierowanyjest
zpowrotemdopoziomuniższego,wpływającnaniego,arównocześniesamjestdeterminowanyprzeztenże
poziomnajniższy.
9W.Lang,Wokółproblemu...,s.97;A.Kustra,Wokółproblemu...,s.91.
10E.Łętowska,Multicentrycznośćwspółczesnegosystemuprawa...,s.6in.
BartoszWojciechowski,MarekZirk-Sadowski