Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakośćżyciajestcharakteryzowanajakorozstępmiędzynadzieją/oczekiwaniemaosią-
gnięciemtego,nacomiałosięnadziejęlubczegosięoczekiwało.
Kowalik,RatajskaiSzmaus(2001)istotyjakościżyciadopatrująsięwpojęciach„tro-
ska”i„samotroska”.Jesttoszczególnystanumysłu,którypojawiasię,gdydziejesięcoś
niedobrego–stanpoczuciaodpowiedzialnościzabiegżycia.Człowiekwówczaspodejmu-
jedziałaniazmierzającedopoprawysytuacji.Wydajesiętojednakujęciemzbytzawężo-
nym.
Moimzdaniempróbąszerokiegoipełnegozdefiniowaniapojęcia„jakośćżycia”jest
propozycjaJaracza,WołowickiejiKalfossa(2001).Określająonijakośćżyciajakopo-
strzeganieprzezjednostkęswejpozycjiwżyciuwkontekściekulturyisystemuwartości,
wktórymonażyje,wrelacjidowłasnychcelów,oczekiwań,standardówizainteresowań.
Braktujednakmiejscanawarunkizewnętrzne,obiektywneczymaterialne.Enigmatyczne
wydajesiętakżeokreślenie„pozycjiwżyciu”.Brakwnimwymiaruocennego.Zadowole-
niezżyciaijakośćżyciazewzględunaaspektewaluatywny,ocennymożnaująćnakonti-
nuumodskrajnieniskiegodoskrajniewysokiego.Większośćludzizainteresowanajest
osiągnięciemwysokiegopoczuciajakościizadowoleniazżycia.Rodzisiępytanie,jakto
zrobić,odjakichczynnikówwewnętrznych,psychicznychtozależy,skorobadaniawyko-
nanenacałymświeciewykazują,żesamedobrewarunkizewnętrzneniewystarczają(Se-
ligman2005a;Seligmaniin.1997;Czapiński2005a;Sęk2001).
Czapiński(1994)sformułowałtzw.cebulowąteorięszczęściajakokonstruktuzłożone-
goztrzechwarstwczypoziomów,ozróżnicowanymstopniuwrażliwościnaczynnikize-
wnętrzneinazmiennekolejelosuczłowieka.Poziomnajgłębszy,najbardziejstabilny
inajmniejpodatnynaoddziaływaniaczynnikówzewnętrznychstanowiwolażycia.Owa
wolajestwymiaremdośćstabilnyminawetwtrudnychsytuacjachutrzymujesięnawyso-
kimpoziomie.Możeradykalnieulegaćobniżeniuwzaburzeniachpsychicznych,głównie
wdepresji.Warstwapośrednia–toróżneaspektyzadowoleniazwłasnegożyciajakocało-
ści.Wyrażasięonapozytywnymstosunkiemwobecprzyszłości,teraźniejszościiprzeszło-
ści.Takapozytywnapostawawobecżyciajakotakiegopozwalanabardziejskuteczne
zmaganiesięztrudnościamidniacodziennegoisprzyjadążeniudorealizacjicelów.Ta
warstwajestmniejstabilnaniżwolażyciaiulegapewnejfluktuacji,główniepodwpływem
stanówemocjonalnychczłowieka.Poziomnajściślejprzylegającydoobiektywnychwa-
runkówżyciatworząsądyiodczuciaodnoszącesiędoposzczególnychdziedzinżycia
człowieka:jegorodziny,zarobków,przyjaciół,zdrowia,krajuczymiasta,wktórym
mieszkaitd.Jesttowarstwasatysfakcjicząstkowych.Autorwyraźnieutożsamia,aczęsto
nawetużywazamiennie,pojęciaszczęściaizadowoleniazżycia.Wtakimwarstwowym
ujęciuszczęściawidać,żeskładająsięnanieelementyobardzoróżnymznaczeniuiroli.
Wolażyciatoraczej„instynktżycia”,chęćżycia,wartośćżycia.Zadowoleniezżycia
wogóle,zwłaszczawkontekścietzw.flow,czyliprzepływu,uskrzydlenia,wiążesię
ztrudamiżycia,pokonywaniemtrudnościiwyzwań.Oznaczaonopoczuciespełnienia,
dobrąjakośćżyciaisamorealizację.Warstwazewnętrznadotyczysubiektywnejoceny
warunkówzewnętrznych.Naogólnąocenęwpływaocenasatysfakcjicząstkowych.Zjed-
nychsferczłowiekmożebyćzadowolony,np.zżyciarodzinnego,azinnychniezadowo-
lony,np.zesferyzawodowej.Zatemtawarstwaodnosisiędosubiektywnejocenyobiek-
tywnychwarunkówjakościżycia.Widzimy,żeprecyzyjneokreśleniezadowoleniazżycia
ijakościżyciajestniezwykletrudne.Podanedefinicjesąniejednorodneikoncentrująuwa-
gęnaróżnychaspektach.
Sądzę,żezadowoleniezżyciajestważnąskładowąjakościżycia,pojęciaszerszego,
zawierającegoelementyzewnętrzneiwewnętrzne.Jakożeinteresująmnietedrugie,przy-
9
