Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
płynietętnicami,natomiastkrewbogatawtlen
-żyłami.
Dużyobiegkrwinazywanyjesttakżekrążeniem
obwodowym.Przezzastawkędwudzielnązlewego
przedsionkasercakrewutlenowanajestprzepom-
powywanadolewejkomoryserca.Stamtąd,pod
wpływemskurczutejkomory,wypływanaobwód
największątętnicą,czyliaortą.Odaortyrozchodzą
sięrozgałęzieniatętnicitętniczek.Przechodząone
wsiećnaczyńwłosowatych,któreoplatająwszyst-
kietkankiinarządyciała,zapewniającimdopływ
krwiorazwymianęgazową.Poprzejściuprzezdany
narządkrewpowracadosercażyłami,którełączą
sięwdwiedużeżyłygłówne-górnąidolną.Każ-
daznichzbierakrewodpowiedniozgórnej(m.in.
zgłowy,szyi,górnejczęściklatkipiersiowejikoń-
czyngórnych)lubzdolnejczęściciała(wątroby,
nerek,lędźwi).Żyłygłównepołączonezprawym
przedsionkiem,doktóregowprowadzanajestkrew
utlenowana.
Jednostkamikrokrążenia.Mikrokrążeniesta-
nowiważnąskładowąukładukrwionośnego.Ana-
tomiczniejednostkamikrokrążeniazlokalizowana
jestmiędzyczęściątętnicząiżylną,czylimiędzy
tętniczkąkońcowąażyłką.Obateukładyłączysieć
drobnychnaczyńwłosowatych.Mikrokrążenieza-
pewniatkankomstałezaopatrzeniewtlen,substan-
cjebudulcoweienergetyczneorazusuwazbędne
produktyprzemianymaterii.Pełnitakżefunkcję
termoregulacyjną,tj.stabilizujetemperaturęnarzą-
dówciała,atakżegenerujeopórobwodowy,który
decydujeoprzepływiekrwi.Jednostkamikrokrąże-
niaodgrywaistotnąrolęwhomeostazieukładukrą-
żenia.Składasięznaczyńwłosowatych,tętniczek
(arterioli),drobnychżyłek(wenuli),małychnaczyń
chłonnychorazzespoleńtętniczo-żylnych.Stanowią
oneok.99%całkowitejliczbynaczyńkrwionośnych.
Dojednostkimikrokrążeniakrewjestdoprowadza-
natętniczką(ośrednicyprzekrojuok.100um).
Zamknięciejejświatłaprowadzidoczynnościo-
wegowyłączeniazaopatrywanegoprzezniąobsza-
ru.Odchodząceodniejnaczyniaprzedwłosowate
(ośrednicy10-20um)posiadająokrężnieułożone
komórkimięśniowe,któreodgrywająrolęzwiera-
czyiregulująprzepływprzezwłośniczkę.Jeślina
wysokościtętniczekdojdziedozamknięciaświatła
naczyniainiewytworzysięwtymmiejscukrążenie
oboczne,todanajednostkamikrokrążeniaprzestaje
pełnićswąfunkcjęitkankaprzezniązaopatrywana
będzieniedokrwiona.
Naczyniatętniczeiżylnełącząsięzapomocą
metaarterioli,odktórychodchodzą:siećnaczyń
włosowatychorazzespoleniatętniczo-żylne.Ściany
zespoleniaunerwianeprzezwłóknawspółczulne,
którepowodująskurczznajdującychsiętammięśni
gładkich,atymsamymzamknięcieświatłanaczy-
niainapływkrwidonaczyńwłosowatych(zpomi-
nięciemsieciwymianyodżywczej).Zespoleniate
występująnajliczniejwdystalnychczęściachciała,
gdzieodgrywająważnąrolęwtermoregulacji.Na
1mm3ciałaprzypadaprzeciętnie600naczyńwłoso-
watych.Zagęszczenieichsiecijestróżnewposzcze-
gólnychtkankachoraznarządach,którezaopatrują,
izależyodstanuczynnościowego.Tam,gdziewy-
stępujezwiększonezapotrzebowanienatlenimeta-
bolizmjestbardziejnasilony,siećnaczyńwłosowa-
tychjestgęstsza,np.wprzewodziepokarmowym,
mózgu,sercu,wątrobieinerkach.
Naczyniawłosowate(ośrednicy5-10um)peł-
niąfunkcjęselektywnejbarierydyfuzyjnejdzięki
przepuszczalnejścianie,którejbudowajestzredu-
kowanadojednejwarstwykomórekśródbłonka
iotaczającejgołącznotkankowejbłonypodstawnej.
Wielkośćdyfuzjizależyodprzepuszczalnościścia-
nywłośniczki,apowierzchniawymiany-odstanu
zwieraczyprzedwłośniczkowych,którewraż-
liwenaczynnikimetaboliczne,hormonalneoraz
nerwowe.
Jednązpatologiimikrokrążeniajestnadciśnienie
żylne,którepowstajenaskutekutrudnionegood-
pływukrwi.Powodujeonzastójkrwiwnaczyniach
włosowatychitymsamymprowadzidonadmiernej
ichprzepuszczalności.Efektemtychzaburzeńjest
powstawaniemikroobrzęków,któreprzyczyną
1020UKŁADKRĄŻENIA
17