Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
akręgosłup-rdzeńkręgowy.Pełniontakżefunkcję
podporową,stanowiącważnyczynnikrównowagi,
zewzględunadźwiganieciężaruciaławwarunkach
statycznychipodczaslokomocji.Kościwpołącze-
niuzestawamiorazwięzadłamitraktujemyjako
bierneelementynarząduruchu.Wruchwprowa-
dzająjemięśnie,połączonezkośćmizapomocą
ścięgien,nazywaneczynnymielementaminarządu
ruchu.
Mięśniedziałająjednostawowo,dwustawowo
orazwielostawowoiodpowiedzialnezanastę-
pująceruchywstawach:zginanie,prostowanie,
przywodzenie,odwodzenie,nawracanieiodwraca-
nie.Ruchciałaczłowiekawwiększościodbywasię
poprzezdziałaniesynergistyczne(współdziałanie
poprzezpołączeniamięśniowo-powięziowe)oraz
antagonistyczne(wykonywanieruchówprzeciw-
stawnychprzezmięśnieodziałaniuprzeciwnym).
Zaskracanieiwydłużaniemięśniodpowiadaukład
nerwowy,decydującyokoordynacjiruchów(za-
kończenianerwoweruchoweiczuciowe,poprzez
ośrodkowyukładnerwowy).Pozaodruchamipier-
wotnymi(tj.ssaniem,oddychaniem,połykaniem),
którenieświadomeiautomatyczne,pozostałych
ruchówskoordynowanychczłowiekuczysięwdro-
dzedoświadczania.Dowyuczonychruchówciała
zaliczamym.in.chód.
Anatomiafunkcjonalnazajmujesiębudową
poszczególnychstrukturciaławpowiązaniuzich
funkcją.Ważnymelementemdiagnostycznymstopy
(pozaocenąbudowyorazlokalnejruchomościtka-
nek)jestjejocenafunkcjonalnaobejmująca:
rodzajijakośćruchu(zakresruchuoraznormy
fizjologiczne,uwzględniającepołączeniakostno-
-stawoweoraztkankimiękkie),
integracjęstrukturalną(łańcuchyanatomiczne,
tj.połączeniestopyzwyższymipartiamiciała).
Podstawowymjednakpodejściemwujęciufunk-
cjonalnościjestrozumienieruchówodbywających
sięwposzczególnychstawach.
28
10PODSTAWYANATOMIIIFIZJOLOGIIKOńCZYNDOLNYCH
Funkcjonalnośćstawuskokowegogórnego
Stawskokowygórny(stawskokowo-goleniowy,
SSG)wogólnymujęciuodpowiadazaustawienie
stopywpłaszczyźniepoziomej.Ruchywstawie
skokowymgórnymumożliwiajązgięciestopyku
górzeorazkudołowi.Wczęścipodeszwowejopty-
malizujeonpołożeniestopywzględempodłoża
(wmiaręmożliwościstrukturalnej,pomijającza-
równoustawieniewyższychpartiikończynygórnej,
jakipodłoża).WSSGciężarciaławwarunkach
statycznychrozkładasięrównomiernienaszerokiej
płaszczyźnieidealniedopasowanychstrukturstawo-
wych.Większość(ok.⅚)ciężaruciałaprzenoszona
jestprzezkośćpiszczelową.Rolawięzadełbocznych
wprzypadkuSSGjestniewielka.Najważniejszym
stabilizatoremstawujestwięzadłotrójgraniaste
wczęścigłębokiej.Więzadłoskokowo-strzałkowe
przedniezabezpieczastawprzedodwróceniempod-
czaszgięciagrzbietowego.Więzozrostpiszczelowo-
-strzałkowypozwalanaposzerzeniewidełekSSG,
utworzonychprzezkośćpiszczelowąistrzałkową
(wrazzwięzozrostemtychkości),podczaszgięcia
grzbietowego.
Funkcjonalnośćstawuskokowegodolnego
Stawskokowydolny(SSD-skokowo-piętowo-
-łódkowy)jestodpowiedzialnyzaruchyodwra-
caniainawracaniastopy,tj.unoszeniajejbrzegu
przyśrodkowego(zrównoczesnymzgięciemgrzbie-
towymiprzywodzeniem)orazbocznego.Stawjest
wyposażonywlicznewięzadłamiędzykostne,które
stanowiąojegostabilizacji.Bocznewięzadłachro-
niąprzedszpotawością.Wpozycjipośredniejruch
kościpiętowejwstosunkudokościskokowejod-
bywasięwtrzechpłaszczyznach.Geometrycznie
ruchtenzdefiniowanorównieżjakoruchpojedyn-
czywokółjednejosi,którąnazwanoosiąHenkego
(ryc.1.5).Umownienprzebija”onaprzyśrodkową
górnąpowierzchnięszyjkikościskokowej,przebie-
gającprzezzatokęstępuiwychodzącwokolicach