Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Pojęcietestamentu
Osobistycharaktertestamentuwiążesięściślezzasadąautonomii
wolipodmiotówstosunkucywilnoprawnego.Istotadziedziczeniaex
testamentosprowadzasiębowiemdojaknajpełniejszegoodzwiercie-
dleniarzeczywistejwolitestatora.Wprawdzieprzyrozrządzeniachin-
nychniżwłasnoręcznetreśćdyspozycjibywazregułyspisywanaprzez
osobętrzecią,jednakbezsporniewyłącznymautoremskładanego
oświadczeniawolipozostajespadkodawca.Testamentjestwięcjednym
znielicznychwyjątkówodobowiązującejnagruncieprawapolskiego
reguły,żeczynnośćprawnamożebyćskuteczniedokonanaprzez
przedstawiciela21.
Kolejnąważkącechątestamentujakoczynnościprawnejjestcha-
raktermortiscausa.Niewątpliwiepodziałczynnościprawnychnado-
konywanemiędzyżyjącymi(intervivos)inawypadekśmierci(mortis
causa)zostałwyodrębnionyzuwaginakryteriumchwilipowstania
skutkówprawnychdanejczynności.Konsekwencjetychpierwszych
następujązregułyjużwchwilipodjęciakonkretnejaktywności.Oko-
licznościtejniepodważaopatrzenietakiejczynnościwarunkiemczy
zastrzeżenieterminu.Czynnościprawneintervivosskuteczne
wsferzepodmiotówżyjących(rzeczywiścieistniejących),takosóbfi-
zycznych,prawnych,jakitzw.niepełnychosóbprawnych.Zkolei
skutkiprawneczynnościnawypadekśmiercipowstajądopierozmo-
mentemśmiercioświadczającego,którymmożebyćwyłącznieosoba
fizyczna.Doważkichkonsekwencjiprzypisaniatestamentowicharak-
terumortiscausanależyzatembrakpowstaniaskutkówprawnych
wdniuukończeniatestamentuorazmożliwośćodwołaniarozrządzenia
wcałościlubwczęściwkażdejchwili22.Wefekciesporządzonytesta-
mentdomomentuśmiercitestatorapozostajedefactoczynnością
bezskuteczną.Zawartewnimdyspozycjeniewiążąosobydokonującej
rozrządzeniaanitymbardziejpodmiotówwystępującychwcharakterze
potencjalnychspadkobierców.Samosporządzenietestamentunie
ograniczateżodpowiedzialnościmajątkowejspadkodawcywzględem
jegowierzycieli23.
21M.Niedośpiał,Testamentallograficzny...,s.32.
22Takzob.E.Skowrońska-Bocian,Testament...,s.14-15.
23F.Błahuta,Kodekscywilny...,s.1857.
29