Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
9
coleus,-im(Irch.)pochwa;p.teżvagina,
ponieważwużyciuspotykasięmianakliniczne:coleoptosis,coleotomiaiin.
Wtymwydaniuzrezygnowanozprzytaczaniastosowanychwliteraturzemedycznej
nieprawidłowychformiichoznaczaniakwalifikatoremniepr.,decydującsięwzamianna
niezbędnąichkorektę.Użycietegokwalifikatoraograniczonodonielicznychhasełniezgodnych
zeźródłosłowem,aobecnychwzbiorachmianownictwlubczęstoużywanychwpraktyce
lekarskiej;np.:
prostowanie2)(usuwanieprzykurczu)redressio,-onisf(niepr.)
glandulacircumanalisgruczołokołoodbytniczy(niepr.)(MHC)
Wpierwszymprzypadkumianoredressioniejestwyrazemłacińskim,aniedawnąlatynizacją
mianafrancuskiegoredressement,wdrugimwłaściwymodpowiednikiempolskimjestmiano:
gruczołokołoodbytowy,ponieważanustoodbyt,nieodbytnica.
Pisowniałacińska
Pisowniałacińskaterminówmedycznychjestproblememkłopotliwymzkilkupowodów.
Popierwsze,postępwiedzymedycznejstwarzastałąpotrzebęnowychmian,awięc
ineologizmówłacińskich,niekiedyzadziwiających,jaknp.wlicznychzlatynizowanych
terminacheponimowych(bartholinitis;neisserosis)iw,szczęśliwienielicznych,zlatynizowanych
skrótachliterowych(becegeitis)lubsłowachjęzykównowożytnych(blockus).
Podrugie,wielenazwmedycznychjestpochodzeniagreckiego,atranskrypcjazlatynizowanych
słówgreckichniejest,wbrewpozorom,ostatecznieujednolicona.Wsłownikujakopodstawę
przyjętohistorycznieuzasadnionązmianędwugłosekgreckichai,oiwdwugłoskiae,oe(np.
aelurops,homoeopathia),choćwpiśmiennictwiespotykasiętakżegreckąpisownię
(p.nMedicalDictionary”W.A.N.Dorlanda);chcączwrócićuwagęnatęmożliwośćwykorzystano
odnośniki,np.
homoio-p.homoeo-
Częstszymibardziejzłożonymproblememjestpisowniawyrazówgreckiegopochodzenia
zliterąnk”.Tradycyjnałacinakonsekwentniewymieniałank”nanc”,natomiastjęzykmedyczny
wciążpozostawiamożliwośćoboczności,dośćdowolniepreferującjednąztychliterwpo-
szczególnychrdzeniachwyrazowych.Abyniepopadaćwkolizjęzrzeczywistością,wybrano
kilkardzeni,wktórychwydajesię,żezwyczajowoprzeważapisowniagrecka:kali-,keloid-,
kerat-,keto-,kin-,koilo-,kypho-(np.:kalium,-iin;keloidum,-in;keratitis,-isf;keratosis,
-isf;ketosis,-isf;kinesia,-aef;kyphosis,-isf).Wpopularnychrdzeniach:cephalo-ileuco-
zdecydowanosięnapreferencjęzlatynizowanejliterync”,choćrównieżwzawierającychje
mianachmożnaspotkaćdużądowolnośćwyborupisowni.Natomiastrdzeńcaryo-,dotychczas
zwyczajowodominującynadkaryo-,takżewmianownictwiehistologicznymz1979roku,
zostałwzbiorzez1998r.wypartyprzezkaryo-.Wkażdymzwyżejwymienionychprzypadków
uwzględnionomożliwośćoboczności,wykorzystującodsyłaczewodpowiednichmiejscach
częściłacińsko-polskiejsłownika,np.
leuk-p.leuc-
Innymprzykłademobocznościwynikającejzlatynizacjisłowagreckiegopochodzeniajest
mianocytus,-imiwielepochodnych,opatrzonychkońcówką-cytus.Tazlatynizowanaforma
słowakytos(naczynie)jestniewątpliwiewłaściwszaodcytum,-in,ponadtoprzyjętawróżnych
zbiorachmianownictw,alezewzględunapopularnośćtejostatniejwczęściłacińsko-polskiej
słownikazaznaczanoobieużywaneformy,zwłaszczawodniesieniudomianodłuższejtradycji.
Trzecimźródłemniejednolitościpisowniwsłownikusąrozbieżnościopiniiuczonych
wodniesieniudordzennejłaciny.Zdaniemwspółczesnychfilologówklasycznychpisownia
łacińskaniemaliterynj”,coprzyjętozapodstawęredakcjisłownika.Natomiastwiększość
międzynarodowychzbiorówmedycznejterminologiiłacińskiej,wtymnMedicalDictionary”
W.A.N.Dorlanda,wprowadzaliteręnj”wlicznychwyrazach,np.jejunum,junctio,majoriin.,
cojest,nawiasemmówiąc,zgodnezpisowniąnSłownikałacińsko-polskiego”Bobrowskiego
