Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
zrozumiałe,gdyżwtymszereguzmniejszasięenergiawiązaniawęgiel-
chlorowiec.FluorkialkilowesąnieaktywnewreakcjachSN2,spowodowanejest
towysokąenergiąwiązaniawęgiel-fluor.Estrykwasówsulfonowych,siarczany
alkilowe,atakżesoleoksoniowewykazująznacznąaktywność,częstowiększą
odaktywnościbromkówijodkówalkilowych.Bardzodużąaktywnośćwykazu-
jąestrykwasutrifluorometanosulfonowegoCF3SO2OR,zuwaginadużyefekt
indukcyjnygrupytrifluorometylowej.Aktywnośćsoliamoniowychisulfonio-
wychjestniższaodchlorkówalkilowych.
Wszeregu:
CH3X,CH3CH2X,(CH3)2CHX,(CH3)3CX
aktywnośćchlorowcoalkanówwreakcjachSN2maleje,gdyżelektronodonorowe
podstawnikialkilowezmniejszającząstkowyładunekdodatninacentralnym
atomiewęglaiutrudniajązbliżeniesięczynnikanukleofilowego,atymsamym
osiągnięciestanuprzejściowego,wktórymatomwęglajestpięciokoordynacyj-
ny.TrzeciorzędowehalogenkialkiloweniewstępująwreakcjeSN2,awobecno-
ściczynnikównukleofilowychnastępujezazwyczajeliminacjaprowadzącado
alkenów.Wzrostobjętościpodstawnikaprzyatomiesąsiadującymzcentrum
reakcjipowodujeszczególniedużeutrudnieniaprzestrzennedlazbliżeniasię
czynnikanukleofilowego,wwynikuczegobromekneopentylu(1-bromo-2,2-di-
metylopropan)jestpraktycznienieaktywnywreakcjachSN2.
Nu
H
3
C
H
C
H
CH
C
3
CH
Br
3
Podstawnikifenyloweiwinylowecharakteryzująsięznacznąpolaryzowal-
nością,dziękiczemuobniżająenergięstanuprzejściowegoiułatwiająreakcje
podstawieniawedługmechanizmuSN2.Takjestwprzypadkuhalogenkówalli-
lowych,benzylowychitp.
Nu
δ–
H
C
H
X
δ–
+
Nu
X
H
+
X
Nu
H
HalogenkiwinyloweorazaromatycznesąnieaktywnewreakcjachSN2.π-
Elektronyuniemożliwiająpodejścieczynnikanukleofilowegoodstronyprze-
ciwnejdogrupyopuszczającej.Ponadtoparaelektronowaatomuchlorowca
wtychzwiązkachsprzęgasięzelektronamiwiązaniapodwójnegolubpierście-
niaaromatycznego.Powodujetozmniejszeniecząstkowegoładunkuujemnego
naatomiechlorowcaiutrudniajegoodszczepieniewpostacianionu.Efektten
20
