Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Z.Pater,G.Samołyk:Podstawytechnologiiobróbkiplastycznejmetali
Fakt,żeumocnienie
przezzgniotpowoduje
wzrostgranicyplastycz-
nościjestwykorzystywa-
newtechnologiiobróbki
plastycznejdowytwa-
rzaniawyrobówopod-
wyższonejwytrzymałoś-
ci.
Umocnienie
przez
zgniotmetalitechnicz-
nychstosujesięrutyno-
wo
w
następujących
procesach:
l
walcowaniafoliiku-
chennej,
wykonanej
Rys.1.10.Wpływumocnieniamateriałunawzrostgranicy
z
czystego
alumi-
plastycznościReispadekwartościprzewężeniaZ
nium;
(tj.ciągliwość)dlawybranychmateriałówtechnicznych
l
ciągnienia
drutów,
szczególniewykony-
wanychzczystegoaluminium,miedzilubstaliniskowęglowej;
l
kształtowaniaodkuwekiwytłoczekdlaprzemysłumaszynowegoitran-
sportu,którewykonywanenazimnozestaliniskowęglowych;
l
kształtowaniazbiornikówciśnieniowych,wykonanychzestalinierdzewnej.
Istniejąrównieżwprzypadki,wktórychpolepszeniawytrzymałościnie
uzyskuje
się
za
pomocą
zgniotu,
tylko
za
pomocą
obróbki
cieplnej
(np.umocnienieroztworowelubwydzieleniowe).Przykłademmogąbyćodkuwki
wykonanezestopówaluminiumlubstopówmiedzi.
Wprzypadkuobróbkiplastycznejnazimno,umocnieniemateriałuczęsto
jesttaksilne,żebardzoszybkojestosiąganeodkształceniegraniczne,przy
którymgęstośćdyslokacjimawartośćmaksymalną(nawet1012m/m3zależyto
odgatunkumateriału).Opórodkształceniajestwtedytakduży,żenaprężenie
rozciągającedoprowadzadonaruszeniaspójnościmateriału(wwyniku
m.in.zamianygranicwąskokątowychnaszczeliny).Abyniedopuścićdotakiej
sytuacjinależyzmniejszyćgęstośćdefektówwsiecikrystalicznejziarenpoprzez
obróbkęcieplnąpolegającąnawyżarzaniurekrystalizującym.Silneumocnienie
występujenp.waluminium,miedziiichstopach.Jeżelinaprężeniawmateriale
mającharakterściskający,powstawanieszczelinjestutrudnione,codaje
możliwośćprzemianyukładówdyslokacjiwnowegraniceziaren.Powstałe
ziarnazregułymająmałągęstośćdefektów,copowodujenieznacznyspadek
poziomunaprężeńuplastyczniających.Niestetyjesttoefektkrótkotrwały,
ponieważnowopowstałegraniceziarenprzeszkodamidlaporuszającychsię
32