Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
anatomopatologiczneihistopatologicznetkanekinarządówprzeprowadzone
po24miesiącach.Badaniadziałaniarakotwórczegomożnawykonywać
wpołączeniuzbadaniamitoksycznościprzewlekłej,cowymagadobrej
synchronizacjizakresuobueksperymentów.
206040
Ocenadziałaniateratogennego
Działaniegenotoksycznezwiązkunakomórkisomatyczneembrionuipłodu
możeprowadzićdozaburzeńwrozwojuróżnychnarządów.Jeżelizmianyte
mającharakterdeformacjimakro-anatomicznych,określasięjeterminem
,,działanieteratogenne”.Działanieteratogenneobejmujezatemtylkoczęść
defektów(zmian)wrodzonych,awięcpowstałychwpłodowymokresieżycia.
Zmianymanifestującesięwsferzepsychicznej(upośledzenieumysłowe)nie
sązaliczanedoefektówteratogennych,jeżelinietowarzysząimzniekształ-
ceniaanatomiczne.Termin,,działanieteratogenne”należyodróżnićod
terminu,,działanieembriotoksyczne”,któryobejmujewszelkieniekorzystne
zmiany,jakiezwiązekchemicznymożewywołaćuembrionalubpłodu.
Precyzyjneodróżnienietychzmianniezawszejestłatwe.Należywtedy
skorzystaćzewskazówki,żezazmianyteratogenneuważasięzniekształcenia
anatomicznepłoduprzytakichdawkachsubstancji,któreniewywołująjeszcze
wyraźnychefektówtoksycznychumatki.
Dobadańoceniającychdziałanieteratogennewykorzystujesięszczury,
myszy,chomikilubkróliki(najczęściejszczuryikróliki),ponieważmały
odsetekznichwykazujeswoistezaburzeniarozwojowe.Dobierasięsamice
młode,aledojrzałepłciowo.Zazwyczajaplikujesię3poziomydawekodużej
rozpiętości,np.:1/250,1/50i1/5LD
50
.Związekpodajesięzwyklezkarmą,
wodąpitnąlubzapomocąsondydożołądkawokresieorganogenezy(umyszy
iszczurówmiędzy6.a15.dniemciąży,uchomikamiędzy6.a14.dniem,
ukrólikazaś–między6.a18.dniem).Wokresiepodawaniazwiązku
obserwujesięzwierzęta,jakwbadaniuostrymi28-dniowym.Wostatnimdniu
przedporodempłodywyjmujesięprzezcesarskiecięcieiocenia:liczbę
płodów,ichpłeć,masęciała,masępłoduzłożyskiem,długośćciemieniowo-
-siedzeniowąciała,długośćogona,zaburzeniarozwojowe(deformacjemakro-
skopoweideformacjeszkieletu).Uczęścisamicniewykonujesięcesarskiego
cięciawceluobserwowaniażywotnościpłodównormalnieurodzonych
(możliwośćujawnieniazmianuwidaczniającychsięwokresierozwoju).
Obserwacjeprowadzisięprzez3miesiące.
Efektyteratogennesąwwiększymstopniuniżinneefektytoksyczne
zależneodgatunku.Możetowynikaćzfaktu,żeaktywnymteratogenemjest
określonymetabolit,któregowydajnośćjestuwarunkowanagenetycznie
(gatunkowo).Azatemekstrapolacjawynikówbadańnaczłowiekajesttu
wyjątkowotrudna.Dobrymprzykłademjestdziałaniemetylortęci,którajest
silnymteratogenemdlagryzoni,powodującunichrozszczepieniepod-
niebienia.Uludzi,mimowieludoświadczeńwzakresieembriotoksyczności
48
2.TOKSYKOMETRIA
