Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wstęp.Podziałspołeczny_ludzie_instytucje
25
bardziejotwartyidostępny.Dlategopartie-sukcesorki,pewneswego,mogły
staraćsięurwaćcośstronieprzeciwnej,podczasgdypartieniekomunistycz-
neczyantykomunistyczneniemiałyswojejbezpiecznejtwierdzyistosunko-
wowieleznichzrynkuwyborczegowypadło.Wreszcie,posiódme,owanie-
równowagawrywalizacjinarynkuwyborczympowiększanabyładodatkowo
przezluzpolewej,atłokpoprawejstroniescenypolitycznej.Dziękiswoim
zasobompartie-sukcesorki,byływstaniemarginalizować,neutralizowaćlub
wchłaniaćswoichlewicowychrywali.Tymczasempartieniekomunistyczne
czyantykomunistycznebyłyliczne,równiesłabe,więcżadnaniezdobywała
znaczącejprzewagi,irywalizowałyprzedewszystkimzesobą.
Dysproporcjamiędzystronamipodziałuw,bytakrzec,instytucjonalnym
wyposażeniudouprawianiademokratycznejpolitykibyłatakduża,żemożna
mówićoradykalnejpostkomunistycznejnierównowadzeczyprzechyle.
Wreszcie,lastbutnotleast,cechaponadwszelkąwątpliwośćprzysługują-
capolskiemusystemowipartyjnemu_postkomunistycznypodziałpartyjnych
elit.Zfaktu,żepodziałtenfunkcjonowałwzachowaniachwyborczychspołe-
czeństwaniewynika,żeistniałiistniejenapoziomiepartiipolitycznych.Co
więcej,liderzySdRPiSLDnegowaliistnienieowegopodziału,pomniejszali
jegoznaczenielubnegatywniegooceniali,zaśliderzypartiipostsolidarno-
ściowychnieartykułowaligoaninienagłośniali.Chociażjednakopostkomu-
nistycznympodzialewisię,żegoniemalubwcalesięonimniewi,to
partiedziałająichcądziałaćtak,jakbyówpodziałistniał.Przedewszystkim
partiepolityczneniezawarły,jakdotąd,koalicjirządowejponadtympodzia-
łem.Ponadtopartyjneelityzobustronpostkomunistycznegopodziałuniechcia-
łyiniechcązawieraćtakichkoalicji.Świadcząotymwynikibadańdelegatów
napartyjnezjazdy.W1995rokuelitypartyjnebyłyjednolitepodwzględem
demograficznymispołecznym,alesilniespolaryzowanepodwzględemświa-
topoglądówibiografiipolitycznych:elitaSdRPbyłalaickaipostpezetpeerow-
ska,aelityUWiZChNbyłyznaczniebardziejreligijneipostsolidarnościowe.
Coważniejsze,elityzprzeciwnychstronpostkomunistycznegopodziałuoczy-
wiścieniechciałyzesobąwspółpracować.DelegaciSdRPdopuszczaliwpraw-
dziekoalicjęzUW,aleodrzucalimożliwośćwspółpracyzinnymipartiami
iugrupowaniamiorodowodziepostsolidarnościowym,zaśdelegaciUWitym
bardziejZChNniechcielikoalicjizSdRP.W2002rokupartyjneelitypozo-
stałydośćjednolitepodwzględemdemograficznym,alestałysiębardziejzróż-
nicowanepodwzględemspołecznym.Utrzymałasięnatomiast,choćwnieco
złagodzonejpostaci,polaryzacjaświatopoglądowa,tożsamościideologicznych
ibiografiipolitycznych.ElitaSLDpozostałabardziejlaicka,lewicowaipost-
pezetpeerowska,aelityUW,POiSKL_bardziejreligijne,prawicoweiwpew-
nejczęścipostsolidarnościowe.Inadalelityzprzeciwnychstronpostkomuni-
stycznegopodziałuniechciałyzesobąkooperować.WśróddelegatówSLD,
pozaoczywistymikoalicjamizUPiPSL,sporozwolennikówmiaławprawdzie