Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
AndrzejZieniewicz
UniwersytetWarszawski
„Słowapłonące”czy„nieosobisty
trybwypowiedzi”?OczymjestOkno
ZdzisławaStroińskiego
1.
ZdzisławStroińskinapisałOknow1944roku,zarazpowydostaniusięncu-
dem”,alewistociezagrubąłapówkę(ojciecgowyciągnął),zPawiaka1.Zwie-
rzałsiępotemswojemuprzyjacielowi,TadeuszowiGajcemu:
[ł]wrażenie,żewyszedłemstamtądinnymczłowiekiem,niebyło,jaksięokazuje,
tylkowrażeniempierwszejchwili.Świat,wktórymżyjęjestzupełnieinny,niżten
sprzedtrzechmiesięcy-jasięzmieniłemłOdnalazłemjakbydzieciństwo-spę-
dzałemjewZwierzyńcuwpodobnychdośćwarunkach.Zmetafizyczniałemjesz-
cze.Ireligia.PrzeczytałemZaratustręNietzschego.Tobardzosilnypoemat,choć
dużopowtórzeń,niekonsekwencjiipotknięć2.
Ważnezwierzenie.ŚwiatpoPawiakujestinny.Stroińskiniepisze-dla-
czego?Owszem,zauważauNietzschegonpotknięcia”inniekonsekwencje”,
jakbyjeszczeniewyrósłzuczniowskichlektur,leczsugestia,żearesztidwu-
miesięcznewięzieniebyływstrząsem,któryspowodował,żedoświadomo-
ścidwudziestolatkawtargnęłagrozawojny,naglewwymiarzeprzeraźliwej,
więziennejsamotnościprzedegzekucją(zPawiakanaogółsięniewycho-
dziło),azupełniepozaramąpatriotycznejlegendyipozaramąpotrochu
1WspominaotymLesławMarianBartelski.Zob.ZdzisławStroiński,RódAnhellich,opra-
cowanie,wstępinotaedytorskaLesławMarianBartelski,Warszawa1982,s.26orazJarosław
Iwaszkiewicz,Notatki1939-1945,Wrocław1991,s.108.DalszecytatyzwierszyStroińskiego
ztegotomuoznaczamwtekścieliterąpoczątkowątytułu(R)inumeremstrony.
2Zob.LeonZdzisławStroiński,Okno,wstępiwybórZdzisławJastrzębski,Lublin1963,s.6.
Dalszecytatyoznaczamwtekścieliterąpoczątkowątytułutomu(O)inumeremstrony.
