Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Spotkaniepierwsze.TadeuszGajcymniejznany
19
niąograniczonąoknami.Chłopcywkraczająwtędziwnąszczelinęmiędzy
Hzaświatami”aHskrajemjawy”.Nietylkozresztąchłopcy.Wszystkieprzecież
historieopowiedzianewWierszachniewymiernychdziejąsięgdzieśHmiędzy”
–międzyjawąasnem,międzyświatemazaświatem,naHskrajujawy”.To
bycieHmiędzy”dookreślaontologicznystatusrzeczywistości,aletakżestatus
bohaterówpoetyckiegoświata.Jeśliuznać,żeHdryfowaniemiędzystanami
snuijawytoprocesśnienia”23,towędrującychłopcysąnadewszystkosen-
nymizjawami.Alesątakżezagubionymiwzaświatachduchami.Ichwpisa-
nawsennąopowieśćperegrynacjastajesięzarazemwędrówkązagubionych
dusz.Tenzwielokrotnionystatusrzeczywistościpotęgujeefekttajemniczości,
niezwykłości,niedookreślonościwreszcieopowiadanegoświata.
Owadziwnośćpotęgowanajestjeszczeprzejmującączerniąokien,które
pełniątufunkcjędośćprzewrotną.Oknowyznaczaprzecieżgranicęmiędzy
przestrzeniązamkniętą,oswojonąaświatemzewnętrznym.Jestotwarciem,
szansąprzyjrzeniasiędookolnemuświatu,wyjściemkuzewnętrznejrzeczywi-
stości,czyraczejHsennejnierzeczywistości”.TutajjednakHoknasączarnedla
oczu”(Czarneokna).HCzarne”znaczynieprzenikliwe,tajemnicze,oznaczające
nietyleotwarcie,ileraczejdojmującezamknięcie.TeHczarneokna”,któreprze-
cieżniczegonieodsłaniają,niczegoniepokazują,takwielejednaktłumaczą.
PozwalająskupićsięnaprzeżywaniuirozumieniuHzaświatów”,naktórejest
sięskazanym.TakniekiedyprzejmującymjakwopowieściOszewcuzaduma-
nym:HOknaczarnagłębokastudnia,/Zasypanagłębokimniebem”24.Toobraz
jużnietylkoświatadziwnego,aleświataàrebours,świataodwróconychwar-
tości.DwukrotniepowtórzonytusygnałHgłębi”zaskakuje,bowrównejmie-
rzecostudniędookreślaniebo.HGłębokieniebo”towszaknieboodarteznie-
biańskości,nieboHodwrócone”,rzecmożnaHpiekielne”.Tagłębiajestważna
zjednegojeszczepowodu.Jestonajednązszeregukategoriiprzestrzennych
nacechowanychpejoratywnie,budującychtuatmosferęlękuizagrożenia.Win-
nychprzecieżmiejscachpojawisięHpróżnia”,Hotchłań”,Hdno”25,Hlej”.Coważ-
ne–lokowaćsięonebędąnietylkowprzestrzenizewnętrznej,aledookreślać
23Z.Kalnická,Woda,wtomie:Estetykaczterechżywiołów.Ziemia.Woda.Ogień.Powie-
trze,podred.K.Wilkoszewskiej,Kraków2002,s.108.
24HGłębokieniebo”wtymsamymmniejwięcejczasiepojawiłosiętakżewPodróży
Miłosza.Zaskakującajestodmiennośćużyćtegosamegopozornieobrazu.Cz.Miłosz,Po-
dróż,w:idem,Wiersze,t.1,Kraków1984,s.99.
25HDno”,Hbycienadnie”byłowgP
.Rodakanajistotniejszymwspólnymdoświadcze-
niempokoleniawojennego.P
.Rodak,Wizjekultury…,s.78.
