Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kwestiimiałarację:słuszniezawęziłagrupęEntuzjastek
dokilkunastukobiet,którełączyłaprzyjaźńwlatachczterdziestych
XIXstulecia.Tobyłataszczególnachwila,„momentkoronacyjny”,
jakpóźniejnapiszeNarcyza.Entuzjastkiniemogłymieć
kontynuatoreksensustricto,boniedasiępowtórzyćsplotumiłości
iprzyjaźni,wiaryizapału.Możnapowtórzyćtylkohasła,alenie
ludzi.DlategosłuszniewykluczyłaRomankównazgrona
Entuzjasteknp.JulięBaranowską,bliskąprzyjaciółkę
Żmichowskiej,spotkanąwszakżewinnejfaziejejżycia[46].Trudno
jednakzaakceptowaćdalszeustaleniabadaczki:przyjęłaona,
żeEntuzjastkitogrupakobietprowadzącychpracękonspiracyjną
naterenieKrólestwaPolskiegoiinnychzaborówwokresie
poprzedzającymWiosnęLudów.Konspiracjamiałabyćwięctym,
cołączyłokobiety„przykominkowymogniu”zebrane.
Romankównajesttakkonsekwentnaitakpewnaswego,iżwbrew
autorcewyłączazgronaEntuzjastek,niezwiązanązkonspiracją,
ZofięMielęcką--Węgierską,przyjmując,iżobecnośćZofii
weWstępnymobrazkudoPogankiwynikazdawnegozamieszania
wokółjejosoby(rozwód!)ijestzupełnieprzypadkowa.
KonspiracyjnyrodowódEntuzjastekniejestsprawąprostąiłatwą
dozakwestionowania.Wartojednakchoćtrochęosłabić
podtrzymywaneprzezdziesięcioleciaprzekonanie,iżŻmichowska
byłaoddanąkrajowikonspiratorką.Wiemynapewno,żejuż
wewczesnychlatachczterdziestychNarcyzawrazzprzyjaciółmi
pomagałaludziomuwięzionymwCytadeliiskazanymnazsyłki:
zbierałapieniądze,odzież,żywność.Odprowadzaławięźniów
narogatkimiasta,szczególnietych,którzynieposiadalirodzinlub
niemieliichwWarszawie.Wiemyponadwszelkąwątpliwość,
żeuległagorączcepoprzedzającejWiosnęLudów,żejeździła
nielegalniedoWielkopolskiiziemzaboruaustriackiego,
żepomagaławkontaktachmiędzyemigracjąakomitetami
krajowymi.Alezczymtamjeździła,jakiestanowisko
reprezentowała,comówiła,tegojużniewiemy.Świadectwa
zachowanewkorespondencjiwskazująraczejnasceptycyzmwobec
konspiracyjnychdziałań[47].Wątpliwości,czykonspirowanie
todobradrogadowolności,Żmichowskawyrażaławokresie
