Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
BeniaminaiAspazjijakoNarcyzyŻmichowskiejiPauliny
Zbyszewskiej.Polatachautorcemogłosięwydawać(mylnie
zresztą),żeplotkarskiaspektpowieściniebędziejużinteresował
czytelnika,izamieściławstęp,gruntownieprzepracowany,oddający
jejstosunekdoczasówmłodości.
Znacznieciekawszejestjednakinnepytanie:skądwogólewzięła
siępotrzebaWstępnegoobrazka?Jakąpełniłfunkcjęwodniesieniu
dopowieści?Jakijestjegowzórgatunkowy?
Wstępnyobrazektorozmowa,dialog.Whistoriiiteoriiliteratury
rozmowafunkcjonujewdwuznaczeniach–jakoodrębnygatunek
ijakoformapodawczapojawiającasięwinnychrodzajach
literackich:epice,dramaciei–rzadziej–wliryce.Rozmowa
wznaczeniugatunkowymwywodzisięztradycjiustnej,retorycznej
czyraczejfilozoficzno-retorycznejisłużyroztrząsaniuważnych
kwestiiświatopoglądowych,teoretycznych,naukowych,atakże
politycznychietycznych[55].Rozmowawdramacieiwpowieścijest
–pomimomimetycznegoukształtowania–naśladowaniemsytuacji
komunikacyjnej,którawmniejszymlubwiększymstopniurealizuje
celeartystyczne,wynikającezbudowycałegoutworu.Tak
rozumianąkonwersacjęchętnieokreślilibyśmyterminem„dialog”,
pozostawiająctermin„rozmowa”dlaznaczeńgatunkowych.
Tradycjerozmowy(wznaczeniugatunku)sądługieisięgają
czasówstarożytnych.Podręcznikiwymieniajątrzechwielkich
twórcówrozmówstarożytnych,Platona,LukianaiCycerona,itrzy
sposobyrealizacjiwzorówgatunkowychrozmowy[56].Spośródtej
trójkiLukianznajwiększąswobodątraktowałzobowiązania
wstosunkudorzeczywistościhistorycznej.Jakotwórcasatyryczny
wprowadzałdoswoichdialogówpostacikomediowe:mówiące
zwierzęta,rozmaitepersonifikacje,nimfy,bóstwamorskie,wreszcie
zmarłych.Postacihistoryczne,jeślinawetznalazłysięwdialogu
Lukianowskim,traciłyodniesieniedorzeczywistości.Byłyraczej
znakamipewnychpostawczycharakterówludzkich,jaknp.
Sokrates,któryuosabiałtypfilozofa,niżfaktycznymibohaterami
zkrwiikości.
