Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
BeataBorówka
zagadnienia,jakmiejsceirolaczłowiekawspołeczeństwieiprzyrodzie,poszukuje
sięcechwyróżniającychgospośródinnychistotżywychorazrozpoznajestosunek
człowiekadosamegosiebieiinnych.Wramachantropologiirozpatrywanajestrów-
nieżproblematykazwiązanazsamymbytem–jakijestsensludzkiegoistnienia,
wjakisposóbmożnarealizowaćsamegosiebie2.Takszerokizakreszagadnieńza-
wierasię,niecorzeczuogólniając,wflozoficzłowieka,czyliobydwapojęciamożna
traktowaćwsposóbtożsamy,coteżwmoimtekścieznajdziezastosowanie.
Następnymelementem,jakizostałwymienionynastronachWortalu,jest
aksjologia(gr.aksis–godny,cenny;logos–słowo)(Jedynak,1994,s.9),któ-
rąmożnarozumiećjakoteorięwartości,flozofęwartości,wktórychpojawiają
siętakżewątkiontologiczne,epistemologiczne,metodologiczne,socjologiczne
ikulturowe.Bywa,żewznaczeniunormatywnymaksjologięokreślasięjakosys-
temwartości(hierarchia)przyjmowanywramachokreślonegopoglądu,zktórego
wywodząsięwskazaniamoralne.Wodniesieniudopedagogikinajwłaściwsza
wydajesięjednakflozofawartości.Irzeczywiście,sięgającgłębiejwtenobszar,
etykanormatywnatonicinnego,jakrozważanianadwartościamimoralnymiiwy-
prowadzanymistądwzorcamipostępowania,ideałamiosobowościowymi(tamże,
1994,s.94),atoistotnyelementpedagogiki.Takwięctadruga,czyliflozofa
moralna,bardziejprzystajedocelówwychowania,tymbardziejżeobapojęcia
wznacznejmierzesątożsame.Mającnauwadzepowyższe,wartykuletymbędą
funkcjonowaćnaprzemiennieokreśleniaetykaiflozofamoralna.
Ostatnimparadygmatempedagogikiflozofcznej,jakizostałzamieszczony
wWortalu,jestepistemologia.Jesttoteoriapoznania(gr.episteme–wiedza),
wramachktórejrozpatrujesięzagadnieniarolidoświadczeniawpowstawaniu
wiedzy,udziałwtymprocesierozumu,relacjimiędzywiedząapewnością(Black-
burn,1997,s.110–111),czyliwkraczasiętutajwpewnymstopniunaterenflozofi
analitycznej(Blackburn,1997,s.124;Woleński,2007,s.100–142,355–413).
Wymienionewyżejparadygmatypedagogikiflozofcznej,wwiększymlub
mniejszymstopniu,sąobecnewkoncepcjachwychowawczychBogdanaNawro-
czyńskiego.Siłąrzeczyjedneznichzaznaczająsięmocniej,inneniesątakwyra-
ziste.Wkręgutychpierwszychnależyzpewnościąumiejscowićuwarunkowania
historyczno-kulturowe,coteżwniniejszymtekściezostanieskrzętnieodnotowane.
Będzietotakżepretekstdoukazaniazarysubiografiuczonego,niewyłączając
tychelementów,którebyłyodbiciemczasów,wjakichprzyszłomużyćitworzyć.
BogdanR.Nawroczyńskiurodziłsiędnia9kwietnia1882rokuwDąbrowie
Górniczej,wrodzinielekarskiej.Wwiekudziesięciulatrozpocząłnaukęwrzą-
dowymgimnazjumwKielcach,którąkontynuowałprzeztrzylata.Następnie,
ponieważrodzinaprzeniosłasiędoWarszawy,zostałuczniemIVGimnazjum
Rządowegowtymmieście.Ukończyłjew1901roku,azaosiągnięciawładze
szkolneodznaczyłygosrebrnymmedalem3.PomaturzeNawroczyńskirozpoczął
2
Zob.przykładowoA.Schaf(1965),takżeS.Kowalczyk(2002);celowoprzytaczamtudwie
pozycje,ponieważukazująoneodmiennespojrzenienatensamtemat.Por.teżA.Gehlen(1983,
s.239–248).
3
H.Kaczorowski(2004,s.602)napisał,żetobyłsrebrnymedal,zkoleiW.Okoń(1993,s.298)
zanotował,żeodznaczonyzostałmedalemzłotym.
