Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
rosyjskiej,przejmującfunkcjęzarządzaniamiastem.MieczysławHertz,współorganiza-
torGłównegoKomitetuObywatelskiego,takwspominastosunekobywatelidoswo-
jegomiastawsytuacjikryzysowej,jakąbyłwybuchwojnyiucieczkawładz:nPoraz
pierwszyzrozumieliśmy,żeŁódźtonaszemiasto,żenaszymobowiązkiemjestsięnim
opiekować,zapewnićmuporządekiład–ład,stworzonyprzeznassamych,ciężką,
ofiarnąpracą”90.
WtymczasiepowstałrównieżKomitetNiesieniaPomocyBiednym,naczelektóre-
gostałpastorRudolfGundlach,aktóregocelembyłozapewnieniepomocymaterialnej
najuboższymmieszkańcom.Najważniejsząformąwsparciabyłodostarczanieżywności
wszystkimpotrzebującym,niezależnieodwyznaniainarodowości.
PoIwojnieświatowej,około1920r.,uruchomionowŁodzitylkookoło40%
mocyprodukcyjnychwporównaniuzokresemprzedwojennym.Ponadtołódz-
kiprzemysłstraciłrynekrosyjskiinigdyjużnieosiągnąłtakiegopoziomurozwoju,
jakprzed1914r.JednocześniepoodzyskaniuprzezPolskęniepodległościŁódźstałasię
w1919r.ważnymośrodkiemadministracyjnym;zostałasiedzibąwładzwojewódzkich.
Istotnymwydarzeniemdlakościołarzymsko-katolickiegowŁodzibyłoerygowaniena
mocybullipapieskiejdiecezjiłódzkiej,którejordynariuszemzostałksiądzWincenty
Tymieniecki.MagistratłódzkijakopierwszywPolscewprowadziłw1919r.powszech-
nyobowiązeknauczania.W1925r.powstałolotniskopasażerskiewŁodzi-Lublinku,
aw1926r.uruchomionopołączenielotniczezWarszawą.W1928r.władzemiejskie,
wktórychzasiadaligłównieprzedstawicielepartiilewicowych,rozpoczęłybudowęno-
woczesnegoosiedlaMontwiłła-Mireckiego,którąukończonow1931r.Byłatopróba
zbudowaniaosiedlaniezależnegoodzakładówprzemysłowych.Mieszkaniaposiadały
wysokistandard–elektryczność,bieżącąwodęikanalizację.Znajdowałysiętu22czte-
ropiętrowebudynki,sklepy,szkołaorazprzedszkole.Mieszkałatugłównieinteligencja,
międzyinnymiartyści,jakWładysławStrzemińskiiKatarzynaKobro.Zkoleibudowa
takzwanegonosiedlabiskupiego”dlarobotnikównaKarolewiebyłainicjatywąbisku-
paTymienieckiego.InwestycjęrealizowałoTowarzystwoBudowyDomkówRobotni-
czych,nabaziekapitałuzakładowego,powstałegozwpłatłódzkichprzedsiębiorstw,
bankówiosóbprywatnych.Wrealizacjiprojektuuczestniczyliprzedstawicieleróżnych
wyznań.Powstało98domkówzogródkami.Światowykryzysgospodarczypokrzyżo-
wałplanysprzedażyrobotnikomjużwybudowanychdomków.Większośćznichzosta-
ławykupionaprzezprzedstawicieliklasyśredniej91.WczasopiśmienGiewont”,którego
trzecinumerz1928r.poświęconybyłŁodzi,podkreślano,żeinicjatywatanstanowi
czynspołecznywielkiejmiaryidoniosłyetapnadrodzedorozwojudobrobytupo-
wszechnego”92.
W1930r.uruchomionoRadiowąStacjęPrzekaźnikową.RozpoczęładziałalnośćRoz-
głośniaŁódzkaPolskiegoRadia,którazaczęłaemitowaćzwiązanezmiastemprogramy
90M.Hertz,ŁódźwczasieWielkiejWojny,Łódź1933,s.9.
91
https://pl.wikipedia.org/wiki/Osiedle_%E2%80%9Ebiskupie%E2%80%9D_na_Karole-
wie_w_%C5%81odzi[dostęp:2.12.2022].
92Tow.BudowyDomkówRobotniczych,nGiewont”1928,nr3,s.210.
