Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
30
występowałm.in.niemieckipianistaikompozytor,twórcamuzykidoszekspirowskiego
JuliuszaCezara,kapelmistrzHansvonBülow80czyprimadonnaSuranahAldrige,córka
zmarłegowŁodzi7sierpnia1867r.słynnegotragikaIryAldrige’a.Śpiewaczkawystę-
powaławtowarzystwiezaproszonychartystówzMonachium,Wiednia,Warszawyoraz
Królewca.ZyskzkoncertuprzeznaczonyzostałnawystawienienagrobkaIryAldrige’a81.
Wmarcu1891r.odbyłsięwystępHelenyModrzejewskiejwroliladyMacbethwtragedii
Szekspira82.Wystawianonajnowszesztukiniemieckichautorów,aletakżeoperetki,któ-
recieszyłysięwśródłodziannajwiększąpopularnością.NastępcadyrektoraRosenthala,
AdolfKlein,wprowadziłdoteatruświatowyrepertuar.Jegonastępcą,któregodyrekcja
przypadłanaokresIwojnyświatowejbyłWalterWassermann.Wtymczasienarepertuar
nTalii”składałysięfarsy,wodewileioperetkiwystawianegłówniedlaniemieckichżoł-
nierzy.Wokresiemiędzywojennymwładzepolskieniewykazywaływiększegozrozumie-
niadlapotrzebkulturalnychmniejszościniemieckiej.Teatrwielokrotniezawieszałswoją
działalność,którąostateczniezakończyłw1940r.
Zarównoteatrpolski,żydowski,jakiniemieckirywalizowałyopozyskaniewidzów.
Ciągławalkaomaterialnąstabilizacjęscenłódzkich,atymsamymkoniecznośćzabiega-
niaowzględykapryśnejpubliczności,miałydużywpływnadobórrepertuaruteatralnego.
Dyrekcjaiaktorzypodporządkowywalisięjejżądaniom,proponującnaogółkomedie,
operetki,wodewile83.Mimotychzabiegówbywałotak,żepublicznośćzamiastdoteatru
wolaławybraćsięnaprzykładdocyrku.Widownięteatrówłódzkichtworzyliprzedstawi-
cielewszystkichnacjizamieszkującychŁódź.Naczęstewizytywteatrzemoglisobiepo-
zwolićprzedstawicielenajzamożniejszychwarstw,czylifabrykanci,niemieccyiżydowscy
kupcyorazinteligencja.Polskieśrodowiskorobotniczemiałobardzoograniczonemoż-
liwościudziałuwspektaklachteatralnych,cowynikałozarównozbarieryfinansowej,
jakipoziomukompetencjikulturowych.Większymzainteresowaniemcieszyłsięteatr
amatorskiołatwiejszymrepertuarze.Ważnąrolęwpromowaniuteatruodgrywałałódzka
prasa,publikującogłoszeniateatralneorazrecenzjeprzedstawień.
Obokteatruistniałyinneformymasowejrozrywki,takiejaknaprzykładgabinety
iluzjiczypokazyróżnegorodzajuosobliwości,panoptika.W1889r.nDziennikŁódzki”
informował,żeod8majamożnaodwiedzaćmuzeumnBozwa”zPetersburga,prezentu-
jąceautomatycznieporuszającesięfigurywoskowe.Prezentacjaodbywałasięwtymcza-
sowympawilonienaroguulicSpacerowej(ob.al.Kościuszki)iZielonej84.Jednakszybko
tegorodzajupokazyzastąpiłyprezentacjekinematograficzne,nazywaneteżiluzjonami
lubteatremżywychfotografii.Pierwszepokazyfilmowezwykorzystaniemaparatury
EdisonaodbyłysięwŁodziw1896r.,najpierwwHelenowie,następniewDomuMaj-
strówTkackich.W1899r.WładysławiAntoniKrzemińscyotworzyliprzyul.Piotrkow-
skiej120pierwszenaziemiachpolskichstałekino,zwanenTeatremŻywychFotografii”,
80KoncertBülowa,nDziennikŁódzki”1885,nrz29I,s.3
81Koncert,nDziennikŁódzki”1890,nrz22IV,s.2.
82Zob.Ogłoszenia,nDziennikŁódzki”1891,nrz13III,s.4.
83Zob.K.Kuropatwa,NiemieckiipolskiteatrwŁodzi…,s.42.
84Zob.reklamę,nDziennikŁódzki”1889,nrz11V,s.4.
