Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Pogrzebanapoezja
znajważniejszychtekstówpolskiejliteratury4.Zwycięzcątejrozgrywki,
przynajmniejzpunktuwidzeniapolskiegoczytelnika,jestjednak
Gombrowicz.Zapewniłonwprawdziewłoskiemupoecienieśmiertel-
nośćwrodzimymkanonie,alezadbałdlańomiejscewperfidnysposób
poślednie.Darowałsobietrudwyłożeniaodbiorcytowarzyskiegoilite-
rackiegokontekstuawanturyoDantego.NieprzedstawiłUngarettiego
wprostjakojednegoznajważniejszychbohateróweuropejskiejkultury
schyłkulatsześćdziesiątychXXwieku,mistrzapozującegonagłównego
strażnikalirycznejtradycji,choćtowłaśniedodajepikanteriicałemu
zajściu.Sprowadziłgodorolinapuszonego,łatwopopadającegowiry-
tacjęstarca,atakichprzecieżniesposóbtraktowaćserio.
Otym,żeobecnośćUngarettiegowDziennikujestwgruncierze-
czymarginesowainiezmiennieumykakolejnympokoleniomlicznych
Gombrowiczowskichodbiorców,przekonująwspółczesnereakcje,zja-
kimispotykasięwnaszymkrajumiłośnik,badacz,apodejrzewam,że
równieżtłumaczdziełwłoskiegoautora.Oto,kimjestUngaretti,dopy-
tująsięnawetuznaniliteraturoznawcyimiłośnicypoezji.Ówbyćmoże
najwybitniejszypoetadwudziestowiecznychWłoch,jedenzojcówher-
metyzmu–poetykidominującejwartystycznejpraktycewItaliiprzez
kilkadziesięcioleci–autorougruntowanejodlatpozycjiwkanonie
literaturyświatowej,jestwnaszymkrajumałoznanyiczytywanyrzad-
ko5.Książka,wcałościtraktującaopolskimodbiorzejegotwórczości,
wpierwszymodczuciumożesięzatemwydawaćnieporozumieniem.Bo
wjakisposóbpisaćorecepcji,która,jakwszystkowskazuje,jestefeme-
rycznainijaka?Pocotropićśladypoety,którywświadomościprzecięt-
negoczytelnikazPolskinajwyraźniejnieistnieje?Któregotwórczość
docieraniemalwyłączniedogronaspecjalistów(filologówwłoskich
ikomparatystów)iitalofilów,aoninajczęściejznakomicieobywająsię
bezpośrednictwapolskichprzekładówiświadectwkrytycznych?
Sąkutemuprzynajmniejtrzypowody.
PrzedewszystkimrecepcjaUngarettiegowPolsceniedokońcajest
efemerycznainijaka.Cowięcej,mastosunkowodługątradycjęiprzy-
bierawielorakie,niejednokrotnieswoisteformy.Pierwszewspomnienie
oUngarettimpojawiłosięwroku1934wartykuleDantegoDiSarra6,
4OskaliirytacjiUngarettiego,wywołanejprzeztekstGombrowicza,przekonuje
choćbywspomnienieZbigniewaHerberta:„Ungarettichciałmniezlinczować,gdy
siędowiedział,żejestemPolakiem”,J.Trznadel,Hańbadomowa,wydanienowe,roz-
szerz.,AWM,Warszawa1997,s.226.
5Por.m.in.:E.K[abatc].,Oprzekładachzliteraturywłoskiej–zZofiąErnstową,„Literatura
naŚwiecie”,1/1974,s.383–387;H.Kralowa,WłoskaliteraturawPolsce[w:]Słowniklite-
raturypolskiejXXwieku,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław–Warszawa–
–Kraków1992,s.1199.
6D.DiSarra,OUngarettim,„KurierWileński”,260/1934.Zob.też:T.Kłak,Czasopisma
awangardy.CzęśćII:1931–1939,ZakładNarodowyim.Ossolińskich,Wrocław–
–Warszawa–Kraków1979,s.50.
8
