Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
MATERIAŁY
POLICJA2/2022
grupyosobyodbywającesłużbęw:obroniecywilnej,Straży
Granicznej(dalejjako:SG),PaństwowejStrażyPożarnej(dalej
jako:PSP),SłużbieOchronyPaństwa(dalejjako:SOP),Agen-
cjiBezpieczeństwaWewnętrznego(dalejjako:ABW),Agencji
Wywiadu(dalejjako:AW),CentralnymBiurzeAntykorupcyjnym
(dalejjako:CBA),SłużbieKontrwywiaduWojskowego(dalej
jako:SKW)iSłużbieWywiaduWojskowego(dalejjako:SWW),
WojskuPolskim(dalejjako:WP)orazSłużbieWięziennej(dalej
jako:SW)3.
PawełCzarneckidokonałsystematykipostępowańdyscy-
plinarnychwoparciuokryteriaodwoławcze,wyodrębniając
trzymodele4.FunkcjonariuszyPolicjizlokalizowałwcharak-
terystycznymdlasłużbmundurowychmodelupostępowania
wewnętrznego,wktórympostępowanieprowadząprzełożeni,
posiadającyszerokiekompetencje,wramachktórychmieści
się:podjęciedecyzjiowszczęciu,odmowiewszczęcialub
oumorzeniupostępowaniadyscyplinarnegoorazwydanieorze-
czeniarozstrzygającegooodpowiedzialności.Wtymmodelu
odwołanieodorzeczeniaprzełożonegoskładasiędowyższego
przełożonego,aodtegoorzeczenianajczęściejprzysługuje
skargadosąduadministracyjnego.ObokfunkcjonariuszyPo-
licji,wramachtegomodelu,odpowiedzialnośćdyscyplinarną
ponoszą:funkcjonariuszeSG,funkcjonariuszeCBA,funkcjo-
nariuszeSW,funkcjonariuszeSKWiSWW,żołnierzepełniący
czynnąsłużbęwojskową,podobnie:funkcjonariuszeSOP,
funkcjonariuszeABWiAW,żołnierzepełniącyczynnąsłużbę
wojskową,funkcjonariuszePSPorazfunkcjonariuszeStraży
Marszałkowskiej.
DwiepozostałegrupyP.Czarneckiusystematyzowałw:
—modelupostępowaniaautonomicznego—charaktery-
stycznymdlawolnychzawodów,wktórympostępowanie
wyjaśniająceprowadzirzecznikdyscyplinarny,będący
członkiemsamorząduzawodowego,zaśsprawęrozstrzyga
organkolegialny(częstosąddyscyplinarny),składającysię
zczłonkówtegosamegosamorząduzawodowego.Proces
jestdwuinstancyjny,zmożliwościąwniesieniaodwołania
odrozstrzygnięciadrugiejinstancjidoSąduNajwyższego.
Wramachtakiegomodeluprowadzonesąpostępowania
dyscyplinarnewobecm.in.:notariuszy,adwokatów,radców
prawnych,lekarzy,prokuratorów,rzecznikówpatentowych,
—modelupostępowaniaautonomiczno-kontrolnego—które-
gocharakterystycznącechąjestkontroladyscyplinarnych
orzeczeńorganówpozasądowychprzeznadzórjudykacyjny
sądówpowszechnych.Wtymmodelusubsydiarniestoso-
wanesąprzepisyustawyz6czerwca1997r.—Kodeks
postępowaniakarnego5.Orzeczenieorganudyscyplinarnego
możebyćzaskarżoneprzezstronępostępowaniadosądu
powszechnego,któryrozpoznającodwołanie,stosujeprze-
pisyustawyz17listopada1964r.—Kodekspostępowania
cywilnego6oapelacji.Naorzeczeniesądupowszechnego
skargakasacyjnanieprzysługuje.Wedługtegomodelu
prowadzonesąpostępowaniadyscyplinarne,wobecm.in.:
3R.Giętkowski,Odpowiedzialnośćdyscyplinarnawprawiepol-
skim,Gdańsk2013,s.25–26.
4P.Czarnecki,Postępowaniedyscyplinarnewobecosóbwyko-
nującychprawniczezawodyzaufaniapublicznego,Warszawa2013,
s.76–77.
5Tekstjedn.DzUz2022r.,poz.1375zezm.;dalejjako:k.p.k.
6Tekstjedn.DzUz2021r.,poz.1805zezm.
myśliwych,doradcówpodatkowych,komornikówsądowych,
pracownikówurzędówpaństwowych,kuratorówsądowych,
nauczycieli,wychowawcówiinnychpracownikówpedago-
gicznychzatrudnionychwprzedszkolach,szkołach,publicz-
nychprzedszkolachorazzakładachkształceniaiplacówkach
doskonalenianauczycieli.
Wymienioneklasyfikacjepostępowańdyscyplinarnychwska-
zująnasporerozbieżnościprocedur,takżewzględempodmio-
tównacechowanychbardzozbliżonymiprzymiotami.Odmienne
regulacjematerialnoprawneiprocesowewzględemzbliżonych
grupzawodowychbudząkontrowersje,stądteżwostatnich
latachtoczyłasiędebatawzakresieunifikacjiniektórychpo-
stępowańdyscyplinarnych,zeszczególnymuwzględnieniem
unifikacjipostępowańdyscyplinarnychwzględemprawników7.
Zwielumerytorycznychwzględówzróżnicowanie„dyscyplinarek”
jestkonieczneiwiążesięm.in.zewzględamideontologicznymi
orazspecyfikąwykonywanianiektórychzawodówizasadami
funkcjonowaniakonkretnychkorporacjizawodowychczygrup
społecznych.
Regulacjeprawnewzakresie
odpowiedzialnościdyscyplinarnej
funkcjonariuszyPolicji
PozycjaustrojowafunkcjonariuszaPolicjiwsystemieorganów
administracjipublicznejróżniekształtowałasięnaprzestrzeni
lat.Bezwzględunanazwę,strukturyipodporządkowanieza-
wszebyłtopracownikformacjiuzbrojonej,służącejpaństwu,
którejcelembyłaochronabezpieczeństwaiporządkupublicz-
nego8.
Ustawaz6kwietnia1990r.oPolicji9wyodrębniłaPolicję
jakoformacjęumundurowaną,uzbrojoną,posiadającąpełną
autonomięwramachresortusprawwewnętrznychistopnie
(wzorowanenastopniachprzedwojennych)10.
OdpowiedzialnośćdyscyplinarnąfunkcjonariuszyPolicjire-
gulujerozdział10ustawyoPolicji11orazjejartykuły:38ust.1,
39ust.2,41ust.1pkt3,55ust.1pkt4,59ust.2,87ust.3
pkt1,88ust.3,110ust.5pkt2i145d.Jaktrafniewskazał
WojewódzkiSądAdministracyjnywGdańsku:„objęciepolicjan-
tówodpowiedzialnościądyscyplinarnąuzasadniaspołeczna
rolatejformacji,charakterpowierzonychzadańikompetencji
orazzwiązanezdziałalnościąPolicjipublicznezaufanie.Służyć
7Koncepcjataprzewijałasięjużwiosną2006r.,kiedytoMinister-
stwoSprawiedliwościpoinformowałoopracachnadprojektemustawy,
któraodebrałabyprawniczymsamorządomzawodowymorzekanie
wsprawachdyscyplinarnychiprzekazałabyjewpierwszejinstancji
sądomapelacyjnym,zprawemodwołaniadoSąduNajwyższego,zaś
funkcjęrzecznikadyscyplinarnegomiałbypełnićspecjalnieustanowiony
dotegoprokurator—szerzejT.Ereciński,Kilkauwagopozycjiustro-
jowejnotariusza,jegoodpowiedzialnościcywilnejorazsądownictwie
dyscyplinarnym,„Rejent”2006,nr5(181),s.58.
8S.Pieprzny,Policja,organizacjaifunkcjonowanie,Wrocław
2007,s.7.
9Tekstjedn.DzUz2021r.,poz.1882zezm.;dalejjako:ustawa
oPolicji.
10J.Widacki,UstrójiorganizacjaPolicjiwPolsceorazjejfunkcje
izadaniawochroniebezpieczeństwaiporządku,Kraków–Warszawa
1998,s.40.
11UstawaoPolicji,art.132–144a.
4
KWARTALNIK
KADRY
KIEROWNICZEJ
POLICJI
