Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Przedsłowie
daniedóbrziemnychidroższychjeszczedóbrmoralnychiumysłowych.
Nietylkozostawiapoddanymswoimistniejącąwiarę,zwyczajeimowę,
alenawetzatraconealbodoupadkuchylącesiępamiątkidawnychwieków,
jakodziedzictwonależneprzyszłympokoleniom,wydobywaćiochraniać
rozkazuje.JEGOszczodrobliwościąwsparciuczeniprzedsiębiorąpracowite
podróżedlawyśledzeniaizachowaniapomnikówfińskich;JEGOopieką
zaszczyconetowarzystwauczonekształcąipielęgnujądawnąmowęLet‑
tów,pobratymcówlitewskich.ObyimięOjcatyluludówwewszystkichpo‑
koleniachwszystkimijęzykamizarównosławionebyło!”
Tejflpochwały”Mickiewiczoczywiściejużniepowtórzyłwnastępnych
wydaniachutworu,ogłoszonychpozagranicamiRosji8.
11
Fragmentten–słusznie–zostałumieszczonywUwagachotekstachiich
odmianach.Zasługujezaśnapełneprzytoczenie,gdyż–popierwsze–bardziej
flostrożna”wypowiedźStefanaChwinaukazałasiękilkalatpoedycjitomu
PoematówwWydaniuRocznicowymiponiekądponownieotwierazagadnienie
fldyskusyjności”intencjiMickiewicza.Widoczniekażdepolskiepokoleniemusi
osobiścieredefiniowaćpojęciepatriotyzmuizmagaćsięzproblemem,czyaby
Mickiewiczniepostępowałzbytlojalistyczniewobeczaborcy,zwłaszczajeślisię
zważynaflwysokie”
,jednakabsolutnieahistorycznewspółczesnekryteria.Po
drugiezkolei,wtymwłaśnieakapiciepoetasączypochlebstwodlawładcyjako
flOjca”
,opiekunanajwiększejwświecieówczesnymliczbyflplemionijęzyków”
–wielośćjęzyków(ikultur)zostałatutajdobitniewskazanajakowartość.Nie
mambowiemżadnychwątpliwości,żediametralnieodmienniepostrzegana
bywakwestiaflwymieraniajęzyków”przezprzedstawicielikulturflsłabszych”
,
niekoniecznieuznawanychzaflgorsze”
,którychjęzykizamierają,diametralnie
odmienniezaśprzezprzedstawicielijęzykówflkonferencyjnych”
,ekspansyw‑
nych,flwysokopunktowanych”wpublikacjachnaukowych.
Przejdźmyjednakdoobjaśnieniadrugiegomota.IgnacyChrzanowski
podaje,żewyróżnionecudzysłowemokreśleniewprzywołanymzdaniuto
flTerminBrodzińskiego”9.Jednozkolejnychzdańtegotekstusprzedniemal
8A.Mickiewicz:Dzieła.T.2:Poematy.Oprac.W.FloryanprzywspółpracyK.Gór‑
skiegoiC.Zgorzelskiego.Warszawa1994[WydanieRocznicowe],s.317–318.
9I.Chrzanowski:Niemcewiczjakomiłośnikiobrońcamowyojczystej…,s.150.
