Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Geschichteistmachbar”ł
zaścelembezpośrednimoświeceniowaagitacja,rozbudzenieświadomościspo-
łecznej,takżewobszarzeseksu16.
Bardziejzłożonymzagadnieniemwruchuprotestuniżsprawaprogramujest
kwestiajegoideologiiiwiążącejsięzniąstrategii.Jesttakzdwóchwzględów:
-ruchniewypracowałjednolitejizwartejideologii-składałysięnanią
eklektyczniepowiązanewątkizaczerpniętezneomarksizmuwwersjistworzo-
nejprzedewszystkimprzezHerbertaMarcusego(rewizjamarksizmuwduchu
antropologizmufilozoficznegoidialektykinegatywnej),anarchizmu,maoizmu,
socjalizmuutopijnego,leninizmu,trockizmu,orazzpsychoanalizy;
-podrugie:ideologiitejniesposóbrozpatrywaćwzupełnejizolacjiodpro-
gramu,gdyżwkonkretnychsytuacjachceleiżądaniamieszałysięzzałożeniami
ideowymi.
Ujmującrzecznajogólniej,powiedziećmożna,żeprzesłankiideoweruchu
studenckiegoskładałysięnaeschatologicznąiutopijnąwizjęstworzenianowe-
goczłowiekaispołeczeństwa
17
,wizjęspołeczeństwawyzwolonegoztradycji,
norm,wartości,autorytetów,społeczeństwawolnegoodwszystkichplagnawie-
dzającychludzkość,którejtowarzyszyłapolitycznaromantyka.Stwierdźmyod
razu:owonwyzwolenie”byłoiluzją,gdyżmiejscedotychczasowychzajęłynowe
normy,wartościinoweautorytety.TenstanrzeczydobrzeilustrująsłowaPetera
Moslera:nMarksbyłbogiemrewolty,Marcusejejprorokiem,Ch.GuevaraiMao
TeTungjejmieczem”1;.UMarksazainteresowaniestudentówbudziłyanalizy
relacjimiędzyspołeczeństwemapaństwem,panowaniemawładzą;maoizmjawił
sięstudentomjakosymboljednościteoriiipraktyki,nowegopoczątku,dialogu
przywódcówzmasami.HerbertMarcusefascynowałichteoriąrepresywnej
cywilizacji,rewolucjiseksualno-erotycznej,hasłemkulturybezucisku.Istotną
rolęwruchuodegrałamyślteoretycznapozostałychFrankfurtczyków:Teodora
Adornaanalizyfaszyzmu,autorytaryzmu,etnocentryzmu;JürgenaHabermasa
krytykamonopolupaństwa;MaxaHorkheimerateoriapaństwaautorytarnego.
MłodzieżzupodobaniemczytałapraceWilhelmaReicha,uznającgozaide-
owegoprzywódcęwyzwoleniaseksualnego19.SięganodopismFrantzaFarona,
teoretykawalkizkolonializmemorazdopracErnstaBlocha,GeorgaLukačsa
iRóżyLuksemburg20.
16UniwersytetytegotypupowstaływBerlinie,HamburguiweFrankfurcienadMenem.
17TenmotywprzejęlistudencimniejlubbardziejświadomieodFryderykaNietschego.
18P
.Mosler,Waswirwollen,waswirwurden.ZeugnissederStudentenrevolte,Reinbek
beiHamburg1988,s.235.
19WilhelmReich,uczeńZygmuntaFreuda,byłtwórcąruchuSex-Pol,utworzonegow1933
roku.Jednymzjegogłównychzałożeńbyłowyzwolenieczłowiekaprzezzniesienieucisku
seksualnego,znamiennegozdaniemReichadlamonogamii.
20Jakociekawostkępodam,iżogromnąpopularnościąwśródmłodzieżycieszyłasięmyśl
RóżyLuksemburg:nWolnośćjestwolnościąmyślącychinaczej”
.Fascynowanosięczerwoną
książeczkąMaoTseTunga(wydanąwNiemczechw1967r.w10mlnegzemplarzy),zktórej
51
