Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
EwolucjaWspólnejPolitykiRolnejakwestiaparytetudochodówrolniczych
29
Potrzeciewreszcie,istotnąprzyczynązmianwpolitycerolnejstawałysięko-
lejnerozszerzeniaWspólnoty,wszczególnościpo2004r.Sektorrolnywprzewa-
żającejczęścipaństwztejgrupykrajówmaznaczniewiększyudziałwgospodar-
ce,podwzględemzarównoliczbyzatrudnionych,jakiudziałuwPKB,niżwkra-
jachUE-15.Liczbaosóbzwiązanychzwytwarzaniemwrolnictwiewwynikutego
rozszerzeniapodwoiłasię,coprzyrelatywnieniewielkimwzrościebudżeturolne-
gowskazujenaobniżeniesięwydatkówwprzeliczeniunapotencjalnegobenefi-
cjentawporównaniuzlatamipoprzednimi.
3.Ewolucjapriorytetówiinstrumentówinterwencji
wrolnictwieUE
Koncepcjawspólnegorynkuproduktówrolnychzakładastosowanieszereguin-
strumentówwpływającychnafunkcjonowaniemechanizmówrynkowych.Przez
pierwszeblisko20latistnieniaWPRszczególneznaczeniewtymzakresiemiała
politykacen.Naskutekjejdziałaniadecyzjeprodukcyjneproducentówrolnychw
bardzoograniczonymstopniuwynikałyzesygnałówpłynącychzrynku.Admini-
stracyjnieustalaneceny,nawyższympoziomieniżświatowecenyrolne,traktowa-
nebyłyjakopodstawowyinstrumentregulowaniazarównorozmiarówistruktury
produkcji,jakidochodówproducentówrolnych.Równocześnie,poprzezdopłaty
eksportoweiimportoweopłatywyrównawcze,interweniowanowrelacjezkrajami
trzecimi.Stosowanietychinstrumentówpochłaniałoponad90%środkówfunduszu
FEOGA10,zczegoblisko55%przeznaczanebyłonawsparcierynkowe,apozosta-
łaczęśćśrodkówfinansowałainstrumentyoddziałującenahandelrolny11.
Takikierunekpolitykiszybkowygenerowałwysokiekosztyzarównowujęciu
finansowym,związanymzwydatkamibudżetowymi(wzrosłyzpowodulikwidacji
nadwyżekprodukcyjnych12),jakiwzakresierelacjizpartneramihandlowymiUE
(pogorszyłysiępodwpływemkrytykidziałańprotekcjonistycznychUE).Poszuki-
wanozatemnowychrozwiązańiinstrumentów,wskazującprzytymnakoniecz-
nośćograniczaniawsparciacenipodniesieniarolipolitykistrukturalnejUE.Dzia-
łaniatestałysięgłównymipriorytetamikolejnejreformyw1992r.(PlanMacShar-
10FEOGA(EuropejskiFunduszOrientacjiiGwarancjiRolnych)instrumentfinansowyWPR,
utworzonyw1962r.Składałsięzdwóchsekcji:SekcjiGwarancji(działaniainterwencyjne)iSekcji
Orientacji(działaniastrukturalne).Począwszyodperspektywyfinansowejnalata2007-2013,finan-
sowanieIfilaruWPRodbywasięzapośrednictwemEuropejskiegoFunduszuGwarancjiRolnych
(EAFG),aIIfilaruzapośrednictwemEuropejskiegoFunduszuRolnegonarzeczRozwojuObsza-
rówWiejskich(EAFRD).
11D.Czykier-Wierzba,WpływmodyfikacjiWspólnejPolitykiRolnejwlatachosiemdziesiątychi
dziewięćdziesiątychnadochodyiwydatkibudżetuUniiEuropejskiej,„WieśiRolnictwo”2000,nr1(106).
12Problemtenpróbowanorozwiązać,m.in.wprowadzająckwotyprodukcyjne.Narynkucukrusto-
sowanojejużodpoczątkujegoistnienia.W1984r.wprowadzonolimityprodukcyjnenarynkumleka.