Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
AgnieszkaBaer-Nawrocka
W2008r.dokonanoprzeglądureformyzLuksemburga(HealthCheck).Głów-
nymprzedmiotemprzeglądubyłsystempłatnościbezpośrednich–jegouproszcze-
nie,ograniczeniezróżnicowaniastawekmiędzygospodarstwamiiregionami,dal-
szeoddzielenieodprodukcjiorazweryfikacjazakresuiuproszczeniesystemuwza-
jemnejzgodności.Pogłębionazostałarównieżmodulacjapłatnościprzezwprowa-
dzenieprogresjiwprzypadkuproducentówotrzymującychpowyżej300000euro
płatnościjednolitej.Niewątpliwiepłatnościbezpośrednietoaktualnienajważniej-
szyinstrumentWPRUE.Stanowiąoneponad75%wszystkichśrodkówprzezna-
czanychnaceleWPRi30%środkówcałegobudżetuUE18.Do2013r.niemal
wszystkiepłatnościbezpośrednie(92%)majązostaćoddzieloneodprodukcji.
AnalizakolejnychetapówewolucjiWPRwyraźnieukazujetendencjędoprze-
kształcaniaklasycznychinstrumentówpolitykiinterwencyjnejwewsparciebezpo-
średniepoprzezbudżet,copozwalanakształtowaniewielkościistrukturyproduk-
cjirolniczejzgodniezrachunkiemekonomicznym.Ponadtomożnastwierdzić,że
obecniezestawpierwotnychcelówWPRpowiększyłsięokolejne:dostarczanie
dóbrpublicznych,konkurencyjnośćorazżywotnośćobszarówwiejskich19.
4.Kształtowaniesięparytetudochodówrolniczych
OceniającrealizacjęzałożonychwkoncepcjiWPRcelów,możnadojśćdowniosku,
żenajbardziejspektakularnysukcesosiągniętyzostałwdziedzinierozwojuprodukcji
iproduktywności.NiedostatecznaefektywnośćWPRzkoleiprzejawiasięwobsza-
rzekształtowaniadochodówrolniczych.Znajdujetoodzwierciedleniewutrzymy-
waniusięrozpiętościmiędzydochodamiludnościrolniczejzporównywalnymido-
chodamipozostałychgrupludności.JakzaznaczaZegar20,problemtenwystępujewe
wszystkichkrajachświata,adotychczasowemetodywspieraniadochodówwkrajach
wysokorozwiniętychniedoprowadziłydoosiągnięciarelacjiparytetowych21wza-
kresierolnictwa.Mimoto,zewzględunaspecyfikęsektora,wciążistniejepotrzeba
kształtowaniaodpowiednichrelacjidochodowychwrolnictwie.
Tempowzrostudochodówrolniczychwpierwszychlatachfunkcjonowania
wspólnegorynkuproduktówrolnych(1968-1978),mimoszybkorosnącejwydajności
18W.Poczta,WspólnaPolityka...
19J.S.Zegar,WspólnaPolitykaRolnapo2013roku,„WieśiRolnictwo”2010,nr3(148).
20J.S.Zegar,Dochodywrolnictwie...
21Konstrukcjaparytetudochodówwiążesięzwystępowaniemdwojakiegorodzajubariernatury
metodologicznej.Pierwszaznichdotyczysposobuustaleniadochodu–wedługrachunkumakroeko-
nomicznego,sektorowego,systemurachunkowościrolnejlubnapodstawiebudżetówgospodarstw
rolnych–adrugazwiązanajestzwyboremrodzajumiernikaparytetu,tj.ustalonegonapodstawie
dochoduzpracywprzeliczeniuna1zatrudnionegolubdochoduzwszystkichźródełwprzeliczeniu
na1osobęwgospodarstwiedomowym.Por.J.S.Zegar,M.Gruda,Relacjedochodówludności
chłopskiejipozarolniczej.Wskaźnikparytetudochodów,IERiGŻ,Warszawa2000.
