Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
WpływprocesówglobalizacyjnychnarynekcukruwUniiEuropejskiej
83
naprzestrzeniostatnichdwóchdekadnaskutekprocesówglobalizacji.Najważniej-
szeprzeobrażenianaświatowymrynkucukrumożnazaobserwowaćwintegracjii
przekształceniachwłasnościowychwprzemyślecukrowniczymzapośrednictwem
międzynarodowychkoncernóworazwzwiększeniuroliproducentówcukruzkra-
jówrozwijającychsię.Przemianytebyłyspowodowaneprocesaminietylkozwiąza-
nymizglobalizacją,aletakżezustaleniamipaństwbiorącychudziałwnegocjacjach
wsprawieliberalizacjihandlunaświeciewramachGATT/WTO.Dotejporyodbyło
sięosiemrundnegocjacyjnych,podczasktórychprzedstawicieleposzczególnych
krajówustalalizakresredukcjiceł,środkówpozataryfowych,dostępudorynkukra-
jówrozwijającychsięorazredukcjęinstrumentówwspieraniaeksportukrajowego.
Kwestiehandluartykułamirolnymiokazałysięnajbardziejdrażliwąsprawąpodczas
negocjacji6.Istotnezmianywzasadachmiędzynarodowejwymianyprodukcjirolnej
zaszłydopieroporoku2001.Krajerozwinięte,którestymulowałypodażartykułów
rolnychpoprzezsystemzachętzestronypaństwa,borykałysięzcorazwiększymi
nadwyżkami,które,obciążającbudżetynarodowe,upłynnianebyłynaświatowych
rynkachdziękisubsydiomeksportowym.Przyczyniałosiętodozaniżaniacenar-
tykułówrolnychizniekształcałoświatowysystemhandlowy,utrudniającwymianę
handlowąirozwójrolnictwawkrajachrozwijającychsię7.
WramachRundyUrugwajskiejpopisano„Porozumienieorolnictwie”,opartena
3filarach:dostępudorynku,wewnętrznegowsparciaorazwspieraniaeksportu8,któ-
reporazpierwszywhistoriinegocjacjiGATT/WTOujęłowwyczerpującysposób
wszystkiedyscyplinydotycząceświatowegohandluartykułamirolnymi.Kolejne
rundynegocjacyjnezawierałycorazdalejposunięteograniczeniawinstrumentach
stosowanegointerwencjonizmupaństwowegodlaprodukcjirolnej.Zakładanopo-
wstaniesystemuhandluświatowegoopartegowyłącznienaregułachrynkowych9.
Rynekcukrucharakteryzowałsięwykorzystywaniempaństwowychśrodkówwspar-
ciawwiększościkrajów,jednakżezuwaginaustaleniawramachGATT/WTOnastę-
pujązmianywprzepisachprawnychposzczególnychpaństw,którezjednejstrony
zmniejszająstosowaneśrodkiwspomagającekrajowychproducentówcukru,azdru-
giejstronyprzyczyniająsiędozwiększeniaobrotówhandlowychcukremnaświecie.
Wbadanymokresie16sezonówwystępowałatendencjarosnącazarównow
wolumenieeksportu,jakiimportuwświatowymhandlucukrem.Eksportprzewyż-
szałimport.Nadwyżkaeksportunadimportemsukcesywniesiępowiększała–na
początkubadanegookresueksportbyło1,5%wyższyodimportu,podczasgdy
6P.Krugman,M.Obstfeld,Ekonomiamiędzynarodowa.Teoriaipraktyka,TomI,PWN,War-
szawa2007,s.332.
7D.Kopiński,LiberalizacjahandluartykułamirolnyminaforumWTO,[w:]10latŚwiatowej
OrganizacjiHandlu,Aboretum,Warszawa2005,s.133-134.
8TheAgricultureAgreement:newrulesandcommitments,http://www.wto.org/english/the
wto_e/whatis_e/tif_e/agrm3_e.htm,01.03.2011.
9D.Kopiński,wyd.cyt.,s.141.
