Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
PolitykarodzinnawPolsce.Lata1918-2020
poświęceń.Jednak,jakpokazująrealiaspołeczne,częściejmamydoczynieniaze
zjawiskiemopóźnieniaprzyjścianaświatdziecka,aniżelizcałkowitąrezygna-
cjązjegoposiadania,cowiążesięnadalzsilnymwpływemnormspołecznych
ikulturowych(religijnych),któretraktujądzieckojakowartośćautotelicznąinie-
zastąpioną22.Opóźnianie(ograniczanie)rodzicielstwajesttorównieżobszarin-
tensywnychdziałańzestronypaństwaiwprowadzaniaróżnorodnychnarzędzi
politykirodzinnejzachęcającychistymulującychdopodejmowaniadecyzjipro-
kreacyjnych,aletakżewspomagającychrodzinyzdziećmi;takiminarzędziami
sąnp.programyskierowanedorodzinwielodzietnych(„KartaDużejRodziny”),
Program„Rodzina500+”,ulgipodatkowe,Program„DobryStart”itp.
Obserwująctendencjeorazkierunekdokonującychsięzmianżyciarodzinne-
goimałżeńskiego,możnaprzyjąć,żeprocesdeinstytucjonalizacjirodzinybędzie
trwałnadalipozostaje-wmiaręmożliwości-staraniesięigodzenieindywi-
dualnejwolności,jakąwiększośćznasceniwżyciuprywatnymzpotrzebąbycia
wstałychitrwałychzwiązkachzinnymiludźmi23.
1030Przemianywfunkcjonowaniurodzin
Zmianyskładurodzinywynikająprzedewszystkimzograniczeniajejliczebności.
WXXwiekudominowaładwupokoleniowarodzinamała2+2lub2+1(rodzi-
namałodzietnaniezależnieodstanumajątkowego),tradycyjnarodzinatrzypo-
koleniowa(dziadkowie,rodziceiwnuki)najczęściejbyłaspotykananaterenach
wiejskich,cowiązałosięzesposobemprowadzeniagospodarstwarolnegojako
przedsięwzięciarodzinnego.Wspólnezamieszkiwanierodzintrzypokoleniowych
wmieście,wynikałonajczęściejzpolitykimieszkaniowejiograniczonychzaso-
bówfinansowych,młodychmałżeństwniebyłostaćnazakupwłasnegolokum,
dlategożyliwspólniezrodzicami.Częstobywałotak,żemimoupływulatipoja-
wieniasiędzieci,nadalmieszkanozinnymiczłonkamirodziny,ponieważdziad-
kowiepomagaliwopiecenadwnukami,ułatwiającrodzicomkontynuowaniepra-
cyzawodowej.Drugiczynnikwpływającynazmniejszeniesięliczebnościrodzin
bezpośredniowynikałzfaktuświadomegoplanowaniaurodzeń24.
Zmianywzorówimodelistosunkówmiędzyposzczególnymiczłonkamirodzin
dotyczyłyzarównorelacjimiędzymężemiżoną,jakirelacjimiędzyrodzicami
idziećmi.Zmianytepolegałyprzedewszystkimnademokratyzacjiwzajemnych
22Zob.K.Slany,Alternatywneformyżycia…
23A.Giddens,Socjologia…,s.219.
24E.Kliszek,Rodzinawobeczagrożeń,rodzinawobecszans.Socjopedagogikarodziny:studium
rodzinypełnej,WydawnictwaDifn,Warszawa2019;G.Firlit-Fesnak,dz.cyt.
