Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Politykarównościpłcinaszczeblusamorządowym
37
Należypamiętać,żekonfrontacyjnerozumieniepłcibiologicznejikulturowejjakoka-
tegoriiwyraźnieopozycyjnychnieostałosięwdyskursienaukowymzbytdługo.Wświe-
tlewynikówbadańdotyczącychproblemówzjednoznacznymprzypisywaniemjednostce
płcibiologicznejpojawiłysiętakżewątpliwościcodojednoznacznegopochodzeniapłci
kulturowej,jakotejwykreowanejtylkowprocesiesocjalizacjispołecznejioddziaływania
wzorcówkultury.Wątpliwościbyłytymsilniejsze,gdyż-jakpodkreśliliCandaceWest
iDonH.ZimmermanwtekścieDoinggender-okazałosię,żepłećkulturowaudziecka
wwiekuokołopięciulatjestjużznaczącozafiksowanaistatyczna-podobniejaktoma
miejscewprzypadkupłcibiologicznej.137Niedziwiwięcfakt,żedyskusjanatematrelacji
płcibiologicznejdopłcikulturowej(gender)jest,począwszyodlat70.XXwiekuażdo
dziś,wciążżywainadalbudziwieleemocjiikontrowersji.
Gendernajprościejdefiniowanajestjakokulturowanadbudowapłcibiologicznej.138
OpłcikulturowejAnnaTitkownapisała,żejesttonnieustającyproces,wktórymmeto-
dyczny,przystosowany-bądźnieprzystosowanydosytuacjiwysiłekjednostekstwarza
ichpłećkulturową-zmiennąwczasieorazkształtowanąiusytuowanąwokreślonych
kontekstachspołecznych.”139Autorkawskazałanapodstawowekomponentypłcikultu-
rowejtakiejak:statusspołecznyobupłciizwiązaneznimnormyioczekiwania,podział
pracy,prawaiobowiązkikażdejpłci,wzoryzachowań(wtymteżseksualnych),mechani-
zmyspołecznejkontroliczyteżideologiewspierająceodmiennośćstatusówkobietimęż-
czyzn.140Genderwtłumaczeniunajęzykpolskioznaczarodzaj.Tenwłaśnierodzajbywa
ujmowanyjakonśrodekdlaspołecznejkategoryzacjijednostek.Pojęcierodzajuodnosisię
dopoznawczychipercepcyjnychmechanizmów,poprzezktórebiologicznezróżnicowa-
niezostajeprzełożonenaspołecznezróżnicowanie.”141
Pytanieoźródłomęskościikobiecościzadanewsposóbbiegunowy:nnaturaczywy-
chowanie?”-jakzauważyłaBarbaraSzacka-jużdawnoprzestałobyćsensowneinikt
poważnygoniezadaje,niejesttobowiemżadnaalternatywa.Rozważaćmożnajedynie
stosunekjednegododrugiego,aleitakniesposóbznaleźćzadowalającejodpowiedzi,
bojestichwiele-wkażdymprzypadkuinnych.142KazimierzŚlęczkaopłcibiologicznej
ikulturowejnapisałtak:nNiewszystkowtymcoskładasięnatzw.kobiecośćjakorodzaj
kulturowy(gender,kulturowatożsamośćpłciowa),maswojeźródłowodwiekówtrwa-
jącympoddańczymstatusiepłciżeńskiej,niewszystkojestwięcskazanenazaniknięcie
pozniknięciupoddaństwakobiet.”143Zauważył,żeistotneznaczeniemająróżnicebiolo-
137C.West,D.H.Zimmerman,Doinggender,[w:]S.Fenstermaker,C.West(red.),DoingDiference,Inequ-
ality,Power&InstitutionalChange,NewYork,London2002,[za:]A.Titkow,Kategoriapłcikulturowejjako
instrumentariumbadawczeiźródłowiedzyospołeczeństwie,[w:]Genderwspołeczeństwiepolskim,(red.)K.
Slany,J.Struzik,K.Wojnicka,Kraków2011,s.39.
138A.Titkow,D.Duch-Krzystoszek,B.Budzowska,Nieodpłatnapracakobiet...,s.46.
139
A.Titkow,Tożsamośćpolskichkobiet.Ciągłość,zmiana,konteksty,Warszawa2007,s.40.
140
Ibidem,s.30.
141
R.Hofman,K.Pasley,Tinkingaboutthesexes:therelationbetweenco-gnitionsandgenderstereotypes.
“TeAmericanJournalofFamilyTerapy”
,no.26,1998,s.190,[za:]K.Palus,Wstep,[w:]K.Palus(red.),Płeć.
Międzyciałem,umysłemispołeczeństwem,Poznań2011,s.8.
142
B.Szacka,Genderipłeć…,s.24.
143
K.Ślęczka,Feminizmuprogunowegowieku,Katowice2002,s.17.
