Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
JoannaPodgórska-Rykała
giczne.Filozofzastrzegł,żeniechodzimujednakocechyprzekazywanewgenachjako
takich,aleraczejopsychiczneskutkidziedziczonychgenetycznieróżnicsomatycznych:
międzybyciemsamcem,abyciemsamicą,cosprowadzasiędoodmiennejroliwproce-
siepowoływanianowegożycia.Chodziwięcozdolnośćdomacierzyństwa.Ślęczkanie
zgodziłsięztezą,iżkobietybardziejceniążycieludzkietylkodlatego,żetoonejetwo-
rzą.Zauważyłbowiem,żetrzebasięgnąćgłębiej-dorozumieniaczłowieczeństwa,które
wświeciewspółczesnymwciążzdeterminowanejestprzezkartezjańskieCogitoergosum.
nTakmógłpowiedziećtylkomężczyzna.(ł).Racjonalistycznaredukcjaczłowiekadoro-
zumnejpsychicznościtokonstrukttypowomęski”144-napisałŚlęczka.
Faktemjest,iżpojawieniesięwdyskursienaukowymkategoriigenderpozwoliło-
zdaniemAnnyTitkow-wyjśćnpozatradycyjnetraktowaniepłciprzedewszystkimjako
»demograficznejzmiennejniezależnej«izwiększymsukcesemunikać,integralniezwią-
zanejzteoriąrólspołecznych,pułapkiuproszczonejkobiecościimęskości.”145Jakdowo-
dząwynikibadań,prawdaotym,cojestkobiece,acomęskieniejestprawdąuniwersalną
iobiektywną-zmieniałasięonaiwciążzmieniazewzględunawarunkikulturoweihi-
storyczne,wjakichjesturzeczywistniana.
102020Równośćpłcinaprzestrzeniwieków:miejscekobietywspołeczeństwie
Historiakobietjestdziedzinąwiedzystosunkowomłodą,jejkonotacjenaukoweto
zaledwiekilkadziesięcioleci.Głównymjejcelemjestpomocwzrozumieniudzisiejszego
położeniakobiet.146Jeszczewpołowielat80.XXwiekuwieluludzi,czytającdziełafilozo-
fów,sądziło,iżpiszącoczłowiekumielioninamyślibezpłciowyabstrakt.Wpodręczni-
kachdohistoriipróżnoszukaćodniesieńdokobietiichdziejów.Pojawiająsiętylkojako
żony,matkiczysiostrywładców,artystów,ludzizasłużonych,147bojakzauważyłaHelen
Callaway-władzajestjakhemofilia,możebyćprzenoszonaprzezkobiety,aleobjawia
siętylkoumężczyzn.148ByćmożedlategoSimonedeBeauvoir,rozpoczynającswojeroz-
ważanianatematkobietywhistorii,napisała:nŚwiattenzawszenależałdomężczyzn.”149
Winnymmiejscuubolewałazaś,iżnwielkiczłowiekwychodziztłumu,niosągowyda-
rzenia:kobietyzaśbytująnamarginesiehistorii.(ł).Marginesświatatokiepskiemiejsce
dlaczłowieka,któryzamierzaukształtowaćtenświatnanowo.”150GertrudFussenegger
wewstępiedoswojejksiążkiWładczynie.Kobiety,któretworzyłyhistorięnapisała,żenhi-
144
Ibidem,s.18.
145
A.Titkow,Kategoriapłcikulturowejjakoinstrumentariumbadawczeiźródłowiedzyospołeczeństwie,[w:]
K.Slany,J.Struzik,K.Wojnicka(red.),Genderwspołeczeństwiepolskim,Kraków2011,s.43.
146
D.Kałwa,Przełomypolitycznezperspektywygender:kilkarefeksjihistorycznych,[w:]M.Radkiewicz
(red.),Gender-Kultura-Społeczeństwo,Kraków2002,s.9.
147
Z.Kuchowicz,WizerunkiniepospolitychniewiaststaropolskichXVI-XVIIIwieku,Łódź1972,s.8.
148
H.Callaway,[za:]J.Okely,Uprzywilejowane,wyćwiczoneiułożone.Szkołyzinternatemdladziewcząt,[w:]
R.E.Hryciuk,A.Kościańska(red.),Gender.Perspektywaantropologiczna,t.2:Kobiecość,męskość,seksualność,
Warszawa2007,s.87.
149
S.deBeauvoir,Drugapłeć,t.I,Kraków1972,s.109.
150
Ibidem,s.209-210.
