Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.1.UWARUNKOWANIAIPRZYCZYNYKRYZYSUWLATACH2007–2008
wyborynajlepiejrealizowaneprzezniczymnieograniczonykonsumpcjonizm[Stock-
hammer,2011].Utrzymujeon(neoliberalizm),żewolnyrynekzapewniakorzyści,
którychnigdyniemożnaosiągnąćprzezsystemcentralnieplanowany.Jakiekolwiek
próbyograniczeniakonkurencjiczytoprzezpaństwo,czyteżprzezinnepodmioty
luborganizacjebyłytraktowanejakodziałaniawrogiewolności.Wzorowyneoliberał
jestzdania,żenależyzminimalizowaćpodatkiiregulacje,ausługipublicznepowin-
nyzostaćsprywatyzowane[Palley,2018;Dembiński,1992].Organizacjarynkupracy
przezzwiązkizawodowejestprzedstawianajakozakłócenie,któreutrudniatworzenie
naturalnejhierarchii.Napowyższychprzykładachdoskonalewidać,żeneoliberalizm
pojmowałzarównoaparatpaństwa,jakijegoregulacjejakowrogawolnejgospodarki.
Narzucakoncepcjęminimalnejingerencjipaństwawżyciespołeczne,gospodar-
czeirynkowe[Streeck,2013].Uznajesiębowiem,żejegodziałaniamogązmniej-
szaćskutecznośćmechanizmówrynkowych„ponieważ,zgodniezteoriąpaństwo
niejestwstanieposiadaćdośćinformacji,żebymócprawidłowoodczytywaćsyg-
nałyrynkowe(ceny)orazponieważwszelkieinterwencjepaństwowenarażone
nanieuniknionewypaczeniaistronniczośćpodwpływempotężnychgrupinteresu”
[Harvey,2008].
Wpraktyceneoliberalizmoznaczałwzrostwpływówinstytucjifinansowych,ogra-
niczenieinterwencjipaństwawsferzesocjalnej,alerównieżwszelakieprogramywy-
dajnościoweijakościowewmiejscachpracy.G.W
.Kołodkoodnosisięjednakdotej
definicjinaderkrytycznie:„Neoliberalizmwodróżnieniuodautentycznegoiuczci-
wegoliberalizmu,którysłuszniehołubitewartościniesłużyprawdziwejdemokra-
cjipolitycznej,efektywnościekonomicznejiracjonalnościspołecznej,aleeksploatuje
tepiękneideenarzeczzaspokajaniapotrzebwąskichelitkosztemszerokichrzesz
ludności”[Kołodko,2008,s.24].
Dodatkowoliteraturaprzedmiotuorazwcalenietakodległahistoriadowodzą,
żekrajeneoliberalneniedokońcarealizujągłównezałożenianeoliberalizmuinie
rezygnujązingerencjipaństwawprocesygospodarcze,niemniejjednakprzybiera
onawtedyinnywymiar.„Doktrynaiideologianeoliberalizmu,niestety,powodują
deformacjęrynkówigenerująwadliwyinterwencjonizm”[Guzek,2015,s.42],który
manaceluniesieniepomocytymbranżomgospodarki,którenaskutekwłasnych
decyzjiznalazłysięuprogubankructwa(sektorfinansowyStanówZjednoczonych).
Istotąinterwencjipaństwaprzestałabyćpomocbluecollarsneoliberalizmzmienił
wnarzędzieubezpieczeniainteresówwhitecollars[Brown,2018].Dodatkowomożna
stwierdzić,żepoziomrozwojufinansowegoiwystępowaniekryzysówodgrywajągłówną
rolęwrozwarstwieniudochodowymspołeczeństwawreakcjinareformyliberalizacji
rynkukapitałowego[Feruciiin.,2004].
Kryzysfinansowywlatach2007–2008,narastająceryzykokatastrofyekologicznej,
powolnyupadekpublicznejsłużbyzdrowiaiedukacji,odradzającesięubóstwowe
wszystkichtychzjawiskachneoliberalizmodegrałniestetyznaczącąrolę.
27