Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Geneza,organizacjaidziałalnośćLudowegoWojskaPolskiegowlatach1939–1948
31
popsućstosunkimiędzysojusznikami,awreszcieskompromitowałsiębiorąc
udziałwzorganizowanejprzezhitlerowcówantyradzieckiejpropagandowej
hecylasukatyńskiego”33.
2.1.DywizjaPiechotyim.TadeuszaKościuszki
nafronciewschodnimw1943r.
Zkońcemkwietnia1943r.ustaływszelkiepowodynaturypolitycznej,aby
nadalwstrzymywaćsięzformowaniempolskiejjednostkiwojskowejwZSRR.
Władzeradzieckieostateczniezdecydowałyoutworzeniu,przynajmniejna
razie,jednejdywizjipiechoty.Trudnobyłobyzaryzykowaćtezę,jakobynarzecz
stworzeniategotypuformacjizdecydowaływzględymilitarne,aniepolityczne,
zwłaszczauwzględniającfakt,żeZwiązekRadzieckidysponowałwówczaswie-
lomilionową,wciążrosnącąarmią,któradodatkowonafroncieuzyskiwałacoraz
większąprzewagęnadWehrmachtem.
DowództwonadpolskądywizjąpiechotymiałobjąćZygmuntBerling,który
odtegomomentuwystępowałwstopniupułkownika,choćhistoriografianigdy
nienatrafiłanaśladstosownegoawansu.Polskioficerzabiegałowyposażenie
swychżołnierzywmunduryzokresuIIRzeczpospolitej.Równocześniejednak
niedopuszczonodoustaleniawzoruorłabiałegonawzórprzedwojennego.
PatronemformacjistałsięTadeuszKościuszko,abypokazać,zwłaszczazagra-
nicznympolitykomiopiniimiędzynarodowej,narodowycharakterpolskiej
dywizji.Stalinprzyjąłprojektorganizacjipolskiejjednostkiwojskowej,anawet
przydzieliłjejdodatkowopułkczołgóworazeskadręmyśliwców.Wszelkie
kosztyzwiązanezformowaniemiutrzymaniem1.DywizjiPiechotyim.Tade-
uszaKościuszkimiałyponosićwładzeradzieckie.Miejscetworzeniajednostki
ustalononawojskowyobózćwiczebnywSielcachnadOkąkołoRiazania34.
Niełatwojestwskazaćkonkretnymoment,odktóregomożnamówić,że
mamydoczynieniazutworzeniem1.DP
,jednakistotnącezurąwydajesiębyć
7maja1943r.,czylidzieńogłoszeniaprzezwładzeradzieckiepoborudonowo
formowanejjednostki.Grupamidocelowymibyli,jaktozostałoeufemistycz-
nieokreślone,Hochotnicyspośródbyłychobywatelipolskichnarodowościnie-
polskiejiPolacy–stalimieszkańcyiobywateleZSRR”.Rekrutowaćmoglisię
oficerowiedoukończenia50.rokużycia,podoficerowiedo45lat,szeregowcy
33W
.Wasilewska,PrzemówienieradiowedoPolakówwZSRRwygłoszone28kwietnia1943r.,[w:]
Owolnąidemokratyczną.Wybórartykułów,przemówieńilistów,Z.B.Kumoś,T
.Siergiejczyk,
E.Syzdek(oprac.),Warszawa:WojskowyInstytutHistorycznyim.W
.Wasilewskiej,1985,s.54.
34S.Jaczyński,ZygmuntBerling…,op.cit.,s.148–150.
