Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
K.ToeplitziM.Urbańska-Bożek-Słowowstępne.Życiateatrutrzyodsłony
5
Trzeciaczęśćksiążkitotłumaczeniekomediiojcadramatuduńskiego,
żyjącegonaprzełomieXVIIiXVIIIwieku,LudvigaHolberga.Przekład,
któregodokonałHermanzostałprzezniegoopatrzonydidaskaliamiiopra-
cowanywedługautorskiegopomysłureżysera.
AutentycznymbohateremkomediijestJakub,Jakub,któregoimięnie
widniejewtytulesztuki.Jakubmędrzec,którystosującsiędoArystotele-
sowskiejzasadyzłotegośrodkaznalazłbalansmiędzychełpliwościąauda-
waniemgłupotyorazsłużalczościąizarozumiałością,dziękiczemubył
szczeryiocaliłswągodność.WAkcieIV
,SceniesiódmejJakubrozmawia
zRazmusem.Pyta,czyRazmus,gdywygrywazPiotremdysputę,toten
stajesięgłupimkogutem?Razmusodpowiada,żenie,żepozostajekimbył,
czyligłupimkościelnym.Zatem-konkludujeJakub-„Niejestkogutem,
mimo,żemeszjegowkogutazamienił?Toznaczy,żemeszjeprzegrał
dysputę”.Dysputaokazałasiępustym,jałowymibezwartościowymga-
daniem,zaspakajającympróżnośćsofisty(Razmusa)idokumentującym
jegozarozumiałość.Razmusbada,czyziemiajestokrągła,czypłaska,
Jakubzziemią„rozmawia”:„[…]jaziemięodgruntustudiuję,bojąorzę,
uprawiam”.Inietwierdzi,żetawiedzajestważniejszaodtejjakąRazmus
posiadł.Przyznajesiędo(nie)wiedzy,mówiąc„niewiem”(Sokratejskie
„wiem,żenicniewiem”).„Alemisięwydaje-dodajeJakub-żenaj-
większymuczonymjestMaciejDąbrowa,tutejszygospodarz.Onwtaki
sposóbziemięuprawia,żeonamuzatodziękuje[…]Zbioramizhektara.
Trzyrazywięcejdajejemuniżinnym”.OtóżmorałzkomediiHolberga
wypływatakioto,że,popierwsze,zludźminależyrozmawiaćtak,jak
MaciejDąbrowazeswojąziemią,któradobrzeuprawianawtrójnasóbczło-
wiekowioddaje.Podrugie,żeniewartomitrężyćżycianagadanieonim,
leczżyćmocno,wzgodziezsobą,kochając,upadając,cierpiąciradując
się-jednymsłowem-byćartystąwłasnegożycia.Życiepozanimsamym
możeokazaćsiętragiczne.
Cieszymysię,żewosobieWłodzimierzaHermanaznaleźliśmynie-
zwyklekompetentnąosobę,którawnosiwkładwposzerzaniehoryzontów
polskiejiduńskiejhumanistykinawielupolach:literatury,teatrologii
ifilozofii,główniezasprawąprzekładóworazopracowańscenicznych
sztukidziełchoćbySzymonaAn-skiego,SorenaKierkegaardaczyLud-
vigaHolberga.
Gdańsk,18maja2020roku
KarolToeplitziMariaUrbańska-Bożek
