Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Polskaisąsiedzinaprzestrzeniwieków…•Słupsk2022
25
-gospodarczego,kiedypodstawąegzystencjibyłopozyskiwaniepłodówroślin-
nych,zwierzęcych,leśnychiłąkowych.Potrafionobowiemjużstosowaćcelową
gospodarkęrolnąihodowlaną.Jednakżezbieractwonigdyniezostałocałkowi-
ciezarzucone
7
.Klęskiżywiołowe,głodowe,nieurodzaj,wojnyzapewneczęsto
zmuszałyczłowiekadostosowaniategorodzajupozyskiwaniapożywienia
8
.
Zbieractwobyłozajęciemwykonywanympomiędzyżniwamiorazwokresie
klęskżywiołowych,wojen,traktowanymprzedewszystkimjakouzupełnienie,
atakżejakourozmaiceniezasobówsurowcowychspiżarni
9
.KazimierzMoszyń-
skitrafnieokreślił,iżzbieractwostoinaprogukultury.Autorpodziwiałzdol-
nośćwyszukiwaniaroślinnościnadającejsiędospożyciaorazumiejętnośćomijania
roślintrujących,zktórychczęśćtylkoposkomplikowanejobróbceispreparowaniu
możebyćspożywana
10
.
Abyscharakteryzowaćzjawiskozbieractwa,należyzwrócićuwagęzarówno
nato,cojestjegoprzedmiotem,jakinato,jakienarzędziawykorzystywanodo
tegocelu
11
.Logicznewydajesię,żeprzedmiotemzbieractwabyłyprzede
wszystkimrośliny.Zewzględunatrybżyciazwierzętazmuszałyczłowiekado
zabiegówłowieckich.Jednakzbieranotakżeproduktypochodzeniazwierzęce-
go,takiejakmiód,jajaptactwa,pisklętaorazstworzenianieruchliwe:gąsienice,
owady,niektórepłazyigady
12
.
Człowiekzwiązanybyłzroślinnościąodpoczątkuswojegoistnienianazie-
mi.Większośćgatunkówdzikorosnącychzbieranowpobliżudomostw.Zcza-
semniektóreroślinysprowadzanozodległychkrain
13
.Wewczesnymśrednio-
wieczumamydoczynieniazezbieractwemselektywnym,toznaczy,że
pozyskiwanoroślinywcałościlubtylkojejczęści:cebulki,korzenie,kłącza,li-
ście,owoce,nasiona,łodygi.Dziękibadaniomarcheobotanicznymzestanowisk
wczesnośredniowiecznych,uzupełnionymdanymietnograficznymiorazprze-
kazamihistorycznymi,możnastwierdzićnaziemiachpolskich147gatunków
11111111
7
W.Hensel,Słowiańszczyznawczesnośredniowieczna.Zaryskulturymaterialnej,Warszawa1987,
s.158-159.
8
K.Moszyński,KulturaludowaSłowian.Kulturamaterialna,t.I,cz.1,Kraków1929,s.12.
9
M.Dembińska,Zbieractwo,w:HistoriakulturymaterialnejPolski,t.I:OdVIIdoXIIwieku,
Wrocław1978,s.97.
10
K.Moszyński,KulturaludowaSłowian…,s.10.
11
M.Pokropek,Etnografia.MaterialnakulturaludowaPolskinatleporównawczym,Warszawa
2019,s.151.
12
K.Moszyński,KulturaludowaSłowian…,s.11.
13
Z.Celka,Reliktydawnychupraw–jakroślinypomagająwbadaniacharcheologicznych,w:Czło-
wiekiśrodowiskaprzyrodniczewewczesnymśredniowieczuwświetlebadańinterdyscyplinarnych,
red.W.Chudziak,Toruń2008,s.107.
