Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
III.
RadaNieustająca(1775-1776).
Pierwszyrządprzedupadkiem
RzeczypospolitejPolskiej
Pozduszeniukonfederacjibarskiej(1768-1772)naporządkudziennymsta-
nęłydwiesprawy.Popierwsze,chodziłooto,abyRzeczypospolitazawarła
traktatycesyjnezpaństwamirozbiorczymi,apowtóre,temu,copozosta-
łozpaństwapolsko-litewskiego,należałonadaćnowyustrój.Podpresją
mocarstwrozbiorowychzwołanowWarszawiena19kwietnia1773rokusejm
nadzwyczajny.Jakożezapostawępatriotycznąuważanobojkottakiegosejmu,
wielesejmikówzerwano,zaśniektóredoszłydoskutkuwskutekczynnego
poparciazestronyokupującychPolskęwojsk.Mimotoposłamizostałynie
tylkoosobypopieraneprzezzaborców.
Rosja,przysolidarnymwspółdziałaniupaństwniemieckich(Prus
iAustrii),zachowałaprzemożnywpływnamającewkrótcenastąpićwyda-
rzenia.CzynnikidecydującewPetersburgupostanowiłyodwołaćsiędo
precedensuz1767roku,czyliutworzyćkonfederacjęgeneralnąnabazie
wojewódzkichzwiązkówkonfederackichinastępnie,poskonfederowaniu
sejmu,wyłonićdelegacjęmającąpełnomocnictwadodziałaniawimieniu
izb.Wtakiejsytuacjinieobowiązywałobyliberumveto.
Zbrakupoparciawnarodzieszlacheckimnieudałosięzrealizowaćpierw-
szegozamysłu;stądpostanowionozorganizowaćkonfederacjęwyłącznie
sejmową.Itak16kwietnia1773roku,awięctrzydniprzedotwarciemsejmu,
60posłówi9senatorówpodpisałoaktkonfederacji.Jejmarszałkiemzostał
AdamPoniński,októrymJerzyMichalskitrafniepisał,żetonczłowiekdla
osobistychkorzyścigotowydowszystkiego”
.Pozłamaniukilkudniowego
oporuposłaTadeuszaReytanaikilkujegotowarzyszy,usiłującychniedopu-
ścićdoskonfederowaniasejmu,ipoprzegłosowaniuminimalnąwiększością
27
