Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
INTELEKTUALNATRADYCJAEUROPYAWSPÓŁDZIAŁANIEZBIOROWE
sprawyzzewnętrznościbadaczawobecprzedmiotubadań.Poznanie
niemożebyćciągiemdoznań,alemabyćdokładniezaplanowanym
procesemmającympoczątekikoniec.Wśrodkuzaśznajdująsię
precyzyjnieokreśloneetapypoznawcze(zob.ryc.1.1).Podstawową
czynnościąpoznawcząjestsegmentacjaprzedmiotubadań.Prowadzi
onadowydzieleniaanalitycznieniezależnychjegoczęści,tzn.takich,
którenagruncieprzyjętejmetodologiisąkategoriamitrwaleizawsze,
wdanymprocesiepoznawczym,żnymiodsiebie.Niezwykleistotnym
elementemprocesupoznawczegojestdobórkategoriianalitycznych.
Doprocesupoznawczegowłączamytylkoteznich,któredadząsię
zoperacjonalizować.Nierozważamyzwiązkówmiędzykategoriami,
którychniemożemyosadzićwempirii;podobnieniewszystkiezależ-
nościmożemyzweryfikowaćiniewszystkieprzyczynywykryć.
Procespoznawczyprzebiegawobrębiewybranychkategoriiiwyj-
ściepozaniejestrównoznacznezzapoczątkowaniemnowegoprocesu
poznawczego.
Zewnętrznystosunekbadaczadoprzedmiotubadańjestkwint-
esencjąkartezjańskiegosposobumyślenia.Umożliwiaoncałościowy
oglądanalizowanegofragmenturzeczywistościspołecznejijegorów-
niecałościowąocenę.Wytycznątakiejocenyjest,jakpamiętamy,stałe
wątpienieojużwykrytychprawdachiposzukiwanienowychprawd.
Takienastawieniejestrównoznaczneznastawieniemnacałościową
zmianęigotowościądojejprzeprowadzenia.atakżenaposzukiwanie
wynalazków,innowacji,racjonalizacjietc.
KARTEZJAŃSKIIDEAŁKULTUROWYAPRAKTYKASPOŁECZNA
34
Przyjrzyjmysięteraz,jakiepożytkiodniosłynaukispołeczneiprak-
tykawspółdziałaniazbiorowegowefekcieupowszechnieniasiękar-
tezjanizmu.Dlacelówdalszychrozważańprzyjmijmy,żekartezjański
ideałpoznawczyjestzarazemmodelemracjonalnegomyślenia.Jest
toracjonalizmanalitycznyspecyficznydlaeuropejskiegokręgukulturo-
wego.Analizaspołecznatakjakkażdainnapoleganaanaliziesądów
orzeczywistościwkategoriachprawdyalbofałszu.Wszczególności
wyodrębnieniezespołecznegouniwersumzjawiskodużejspołecz-
nejdoniosłości,takichjakwładza,iichanalizajakoniesakralnych,
zapomocądwuwartościowejlogiki,miałaimanadalfundamentalne