Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZYSZŁOŚĆKARTEZJAŃSKIEGOIDEAŁUKULTUROWEGO
s.913inast.),żepostmodernizmjestreakcjąikrytykąwszystkich
tychzasadepistemologicznychiontologicznych,któreuformowałysię
wnaukachspołecznychwtrakcieoświecenialubjakojegokontynuacje,
określanemianemmodernizmu.Postmodernizmjestzatemanalizą
krytycznąsposobuuprawianianaukspołecznychikrytykąinstytucji
społecznych.
Metodologiamodernistycznaopierałasięnaprzekonaniu,żewyniki
coraztonowychbadańprowadządokumulacjiwiedzyidająmożliwość
tworzeniaprawuniwersalnych.Prawatesąpodstawądziałalności
praktycznej,atazkoleitworzynoweurządzenialubformywspółdzia-
łaniazbiorowego,któreczyniążycieludzilepszym.Oilemodernizm
zawierałprojektyzmianpożądanychwpostacibudowy„królestwa”
wolnościczysprawiedliwościspołecznej,tworzeniacywilizacjipokoju,
wspólnejEuropy,dążeniadopostępugospodarczegoetc.,otylepost-
moderniściuznajątegotypudziałalnośćzabezsensowną.Bezsens
wynikazdwupowodów.Pierwszymjestzakwestionowaniecelowości
tworzeniaprawogólnychijednolitychmetodbadawczych.Drugim
przekonanieoniemożnościgromadzeniawiedzyintersubiektywnej
zracjiludzkichograniczeńpoznawczych.Ludziepostrzegająświat
przezpryzmatswojegospołecznegousytuowaniaiswoichinteresów,
atakżerelacjiwładzy,wjakichuczestniczą.Równieżwynikibadań
naukowychiteorienanichoparteniemająwielewspólnegoz„prawdą”,
ponieważnaukajestnastawionanaodpowiadanienapytaniasta-
wianeprzeztych,którzyjąfinansują.Idlategowykrywanawbadaniach
naukowych„prawda”jestprawdągrupmającychwładzęipieniądze,
aniewszystkichludzi.
Jakwidać,mamytudoczynieniazdośćdalekoidącymzakwestio-
nowaniemsensownościkartezjańskiegoideałukulturowegowpołą-
czeniuzprzekonaniemoniecelowościjegostosowaniawewspółczes-
nychnaukachspołecznych.Wartododać,żekrytykakartezjanizmunie
jestwyłączniedomenąbadaczyponowoczesności.Wrozdziale14tej
książkiopisanokrytycznąanalizękartezjanizmuinspirowanąprawo-
sławnymiwątkamizawartymiwrosyjskiejmyślifilozoficznej.
Trzebazauważyć,żeobserwacjawspółczesnychprocesówgospo-
darczychispołecznychdostarczawieluprzykładówmówiących
otym,żeuniwersalneprawaokazująsięzawodne,jakprawopopytu
ipodażynarynkuropynaftowej(zob.rozdz.10)czyprawadotyczące
51