Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
M.Migalski,W.Wojtasik,M.Mazur,Polskisystempartyjny,Warszawa2007
ISBN978-83-01-14845-4,©byWNPWN2006
1.2.EwolucjaprawnegomodelupartiipolitycznychwPolsce
(3)
(4)
administracyjnego;
koncesyjnego.
17
Trybewidencyjnyzakładaswobodnycharakterpowstawaniapartiipolitycz-
nychichpowołaniedożyciajestuzależnionejedynieoddecyzjiobywateli.Jego
intencjąjestniestosowanieproceduralnychograniczeń,szczególnietakich,które
mogłybyzniechęcaćobywatelidoangażowaniasięwżyciepolityczne.Powstające
wtensposóbpartienajczęściejniemająosobowościprawnejnabywajądopiero
pozgłoszeniudziałalnościwewłaściwymorganie,prowadzącymewidencjepartiipo-
litycznych.Kompetencjetegoorganunieobejmująnajczęściejmożliwościodmowy
wpisaniadoewidencji(pozasytuacjąniedopełnieniasamychprocedurzgłaszania),
gdyżjegoprzedmiotowadziałalnośćdotyczyjedyniejejprowadzenia.Ocenacelów
idziałalnościpartiipolitycznychprzynależywtakimwypadkuinnyminstytucjom,
podwarunkiem,żeustawodawcaprzewidzitakąmożliwośćikonieczność.
Modelrejestracyjnyjestniecobardziejrestrykcyjny.Partiapolitycznamoże
byćzarejestrowana,jeżeliwymaganeprzezprawodokumentyzostanąprzed-
stawionewłaściwemuorganowi.Organrejestrującynieposiadakompetencji
ocenywolitworzeniapartii,leczjedyniestoinastrażyprzestrzeganiaprocedury
rejestracyjnej.Pospełnieniuwszystkichwymogówokreślonychprawem,partia
politycznamusizostaćzarejestrowana,aorganrejestracyjnyniemamożliwo-
ściodmowyzarejestrowania.Podobniejakwprzypadkutrybuewidencyjnego,
modelrejestracyjnyzakładazewnętrznąkontrolęcelówidziałalnościpartiipo-
litycznych,którajestdokonywanaprzez,odrębneniżrejestrujący,organy.Mo-
delrejestracyjnyjestnajczęściejspotykanywewspółczesnychpaństwachde-
mokratycznych,cojestnaturalnąkonsekwencjąprocesówinstytucjonalizacji
partiipolitycznychiniestanowiwżadnymrazieodejściaodwarunkuswobody
tworzeniapartiipolitycznych.
Trybadministracyjnyzakładajakościowązmianę,wporównaniuzdwo-
maprzedstawionymipowyżej.Jegoistotąjestszerokieupodmiotowienieorganu
rejestrującegowzakresiemożliwościodmowyrejestracjipartii.Wprzeciwień-
stwiedotryburejestracyjnego,wtrybieadministracyjnymorganrejestrujący
posiadakompetencjedoodmowyrejestracjizprzyczyninnychniżprocedural-
ne,atakżeniemusiuwzględniaćopiniiinnegoorganuwzakresieocenydzia-
łalnościicelówpartii.Takakonstrukcjaprawnabudziwątpliwościcodospeł-
nianiapostulatuwolnościtworzeniapartiipolitycznych.Dlategoniezbędnym
warunkiemzachowaniaprocedurydemokratycznejjest,wtakimprzypadku,
stworzeniemożliwościzłożeniaodwołaniadoniezależnegoorganu,którymoże
uchylićdecyzjęoniezarejestrowaniupartii.
Modelkoncesyjnyjestcharakterystycznydlarozwiązańprzyjmowanych
wustrojachniedemokratycznych.Poleganaodwołaniusięwprocedurzere-
jestracyjnejdoautonomicznejdecyzjiorganuwydającegozgodęnaprowadze-
niedziałalnościprzezpartie.Udzieleniezgody(koncesji)niejestuzależnione
odspełnienia,lubteżnie,formalnychwarunków,awynikajedyniezwoliorga-
nurejestrującego.Modelkoncesyjnynajczęściejnieprzewidujerównieżtrybu
odwołaniasięoddecyzjiodmawiającejrejestracji,ajeżelinawettakamożliwość
występuje,toniejestzapewnianerozpatrzenieskargiprzezniezależnyorgan.