Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
giejfazydobyśredniopolskiej,jednaktakiesformułowaniecezurypracy
obwarowanejestdwiemapodstawowymirestrykcjaminaukowymi.
Wartośćpodstawyźródłowej,jakąstanowiMownikTroca,jestdlabadań
naukowychograniczonawporównaniuzSXVII/XVIII,costanowinaturalną
konsekwencjęoczywistychróżnicmiędzysłownikiemhistorycznymasłowni-
kiempolszczyznyhistorycznej,tworzonymwspółcześnie,gdzietendrugidla
zakrojonychnawielkąskalęstudiównaukowychbyłbyźródłemidealnym
11
.
Przyjęcieowegokompendiumzaźródłobadawczedajejednakinne,wpew-
nychsytuacjachwiększemożliwościniżnowoczesnysłownikpolszczyznyhi-
storycznej,jakSXVII/XVIII(osłownikuTrocajakooźródleszerzejwpod-
rozdzialeSłownikMichałaAbrahamaTrocajakoźródłobadańjęzykoznawczych...).
Niewartomówićopokrywaniusięcezurperiodyzacyjnych(znanychzdo-
tychczasowych,powszechnieuznanychzamiarodajne,opracowańchronolo-
giidziejówjęzykapolskiego
12
)zchronologiąsłownictwazgromadzonego
wsłownikuTroca:fl(…)niebyłtosłownikwpełniwspółczesnyzestanowi-
skaPolaka,żyjącegowpołowieXVIIIwieku,aledlaTrocaniebyłtoteż
słownikhistoryczny.Zżadnegomiejscajegoprzedmowyniewynika,abyjej
autormiałzamysłhistoryczny.PrzełomwiekuXVIiXVIIniebyłdlaniego
zamkniętąjużprzeszłością”
13
.Takiezestawienieniemiałobytakżedokład-
nego,dającegosięująćwkarbykonkretnychdatcharakteru.Gdybychcieć
zdefiniowaćterminusadquem,słownikTrocareprezentowałbyflokresschył-
ku”dobyśredniopolskiej–dotrzeciejćwierciXVIIIwieku−lubflokrespo-
wolnegoupadkujęzykaliterackiego”wedługT.Lehra-Spławińskiego(od
połowyXVIIdopołowyXVIIIwieku).
WedlezamierzeńTrocasłownikówmiałstanowićkreatywnąkontynu-
acjęThesaurusaGrzegorzaKnapiusza:flZałożywszysobiezafundamentpra-
cymojejThesaurumnieporównanegoKnapiusza,doskarbutegowieloliczne
zAutorównaszychzebrałemprzydatki”.Możnazatemstwierdzić,żesłow-
nikTrocarejestrujewpierwszejkolejnościsłownictwoodnotowaneupo-
przednika,wzbogaconewspółczesnymiwypisamiznowszychdruków
1111111
11
AutorniniejszegoopracowaniazdecydowałsięwłączyćindeksSXVII/XVIIIdoksiążki
wyłączniejakoźródłopomocniczo-kontekstowe,jedyniewcelupoświadczeńlubbraku
poświadczeńwnimjednostekopisanychwMownikuM.A.Troca.
12
Z.Klemensiewicz,Historiajęzykapolskiego,Warszawa1974;T.Lehr-Spławiński,Język
polski.Pochodzenie,powstanie,rozwój,Warszawa1978,s.241-256;S.Urbańczyk,Periody-
zacjadziejówpolskiegojęzykaliterackiego,[w:]idem,Pracezdziejówjęzykapolskiego,Wro-
cław1979,s.50-62;S.Borawski,Wprowadzeniedohistoriijęzykapolskiego,Warszawa
2000,s.13-65.
13
S.Urbańczyk,Polskiesłownikioświeceniowe,[w:]idem,Pracezdziejówjęzyka...,s.297.
9
